Zbiory Fonograficzne

Zbiory Fonograficzne (dawne Archiwum Fonograficzne im. M. Sobieskiego)

Najstarsza kolekcja nagrań dźwiękowych polskiej muzyki tradycyjnej 

Historia kolekcji sięga dwudziestolecia międzywojennego oraz powojennej działalności Jadwigi i Mariana Sobieskich na polu dokumentacji fonograficznej polskiego folkloru muzycznego. W archiwum zgromadzone są dokumentalne nagrania dźwiękowe polskiego folkloru - muzyczne i słowne (pieśni, utwory instrumentalne, teksty mówione, wywiady, widowiska obrzędowe) a także bogata dokumentacja prac prowadzonych w terenie - odręczne zapisy melodii i tekstów, dzienniki pracy, wywiady, opisy obrzędów i zwyczajów. Dokumentacja ilustruje muzykę tradycyjną wszystkich regionów etnograficznych naszego kraju, a także muzykę i pieśni mniejszości etnicznych w Polsce. Część zbiorów stanowi również kolekcja nagrań wideofonicznych. Archiwum posiada też niewielki zbiór instrumentów ludowych. Zbiory są nadal powiększane o rejestracje dźwiękowe i audiowizualne realizowane w terenie. Kolekcja jest dostępna dla wszystkich - można z niej korzystać na miejscu. Nagrania nie są wypożyczane. Zdigitalizowane i opracowane nagrania z kolekcji własnej oraz zewnętrznych umieszczane są w formie sampli w cyfrowym repozytorium etnofon.ispan.pl.

ZESPÓŁ: dr Jacek Jackowski (kierownik), mgr Magdalena Jackowska, mgr Maciej Królikowski, mgr Magdalena Dąbek, Aleksander Hajzik

mgr Magdalena Dąbek

Aleksander Hajzik

mgr Magdalena Jackowska

dr Jacek Jackowski

mgr Maciej Królikowski

Cyfrowe repozytorium nagrań 

 

Etnofon.ispan.pl

Etnofon.pl

 

Kontakt

Przyjęcia interesantów: poniedziałek – piątek 8:30 – 15:30
Prosimy o wcześniejsze umawianie się telefoniczne bądź mailowe 
zbiory.fono@ispan.pl
tel. (22) 50 48 275

dr Jacek Jackowski – kierownik Zbiorów Fonograficznych
jacek.jackowski@ispan.pl
tel. (22) 50 48 253

mgr Maciej Królikowski
maciej.krolikowski@ispan.pl

mgr Magdalena Jackowska
magdalena.jackowska@ispan.pl 

mgr Magdalena Dąbek
magdalena.dabek@ispan.pl

Regulamin udostępniania Zbiorów Fonograficznych IS PAN 

Regulamin PDF,  Formularz_zamówienia.doc

Osoby współpracujące

Współpraca przy realizacji aktualnych projektów i grantów:

dr Kinga Styrycharz-Bogacz

dr Beata Maksymiuk-Pacek

dr Maria Szymańska-Ilnata

mgr Piotr Jamski

Urszula Świątek

Justyna Słomiana

Martyna Gotowicka

Jan Makarowicz

Współpracowali z nami: 

Magdalena Bill-Kunce, mgr Piotr Dorosz, Angelika Fierka, dr Ewelina Grygier, Maciej Kierzkowski, mgr Marta Kramicz-Wierzgała, mgr Paulina Książek, mgr Justyna Kusto, mgr Kaja Maćko-Gieszcz, mgr Agnieszka Nagnajewicz, mgr Anastasia Niakrasava, Bartosz Niedźwiecki, mgr Teresa Nowak, mgr Kamila Pozimka, mgr Anna Rutkowska, mgr Anna Walkowiak, mgr Katarzyna Wińska

Historia zbiorów

Początki najstarszej kolekcji dokumentalnych nagrań dźwiękowych polskiej muzyki tradycyjnej związane są z powojenną działalnością Jadwigi i Mariana Sobieskich. Byli oni wychowankami prof. Łucjana Kamieńskiego (1885-1964) – inicjatora systematycznego dokumentowania polskiej pieśni i muzyki ludowej w postaci nagrań dźwiękowych i już w czasie studiów dokonywali rejestracji fonograficznych.

Pierwsze regularne kolekcje powstałe w dwudziestoleciu międzywojennym tworzyły nagrania utrwalone na wałkach woskowych zapisywanych przy pomocy fonografu Edisona oraz na miękkich płytach. W 1930 r., z inicjatywy wspomnianego wyżej Ł. Kamieńskiego, powstało na Uniwersytecie Poznańskim Regionalne Archiwum Fonograficzne – pierwsza tego typu placówka w Polsce, gromadząca nagrania polskiego folkloru muzycznego. W archiwum tym, do wybuchu drugiej wojny światowej, zgromadzono ponad 4000 fonogramów. Niezależnie od ośrodka poznańskiego rozwijała się od 1934 r. w Warszawie druga placówka gromadząca nagrania muzyki tradycyjnej z terenów Polski – Centralne Archiwum Fonograficzne, działające w strukturach Biblioteki Narodowej. Bezcenne kolekcje obu archiwów, liczące w sumie ponad 24 tysiące nagrań i zapisów pieśni, uległy rozproszeniu i zniszczeniu podczas drugiej wojny światowej.

Po wojnie dzieło prof. Kamieńskiego kontynuowali Jadwiga i Marian Sobiescy. W sierpniu 1945 r. dokonano pierwszych, powojennych rejestracji muzyki ludowej na miękkich płytach typu Decelith. Do 1950 r. stworzono bezcenny zbiór nagrań liczący 420 płyt. Jednak trzonem dzisiejszej kolekcji Instytutu Sztuki PAN są nagrania zarejestrowane w latach 1950-1954 podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (AZFM), finansowanej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, a przeprowadzonej przez ówczesny Państwowy Instytut Sztuki we współpracy z Polskim Radiem. Stworzono wówczas imponujący zbiór nagrań muzyki tradycyjnej z obszaru niemal całej Polski.

Dokumentacja w ramach AZFM miała na celu utrwalenie jak najpełniejszego obrazu tradycyjnej muzyki polskiej już w fazie jej postępującego zaniku. Była to bezprecedensowa, największa i jedyna tego typu akcja dokumentacyjna w Polsce, angażująca ponad trzysta osób: badaczy, dokumentalistów i innych pracowników. Choć w 1954 r. oficjalnie zakończono projekt (nagrano do tego czasu w przybliżeniu 46 tys. utworów na ok. 2000 taśm magnetofonowych), ekipy terenowe działały jeszcze do 1957 r. Po zakończeniu AZFM M. Sobieski organizował studenckie obozy folklorystyczne, w ramach których dokonywano nagrań zwłaszcza tam, gdzie nie dotarły wcześniej ekipy terenowe Akcji.

Kolekcja przez lata była wzbogacana nagraniami pracowników Instytutu, m.in. Jana Sadownika, Anny Szałaśnej, Piotra Dahliga. Obecnie nadal prowadzone są badania terenowe a zasób archiwum powiększa się również o depozyty lub kopie z innych kolekcji. Nagrania posłużyły (i nadal są w tym celu wykorzystywane) jako muzyczny materiał źródłowy do przygotowania i wydania licznych opracowań naukowych, popularno-naukowych, antologii pieśni, śpiewników, podręczników oraz płyt z muzyką. Zasadniczym celem tworzenia zbioru było stworzenie naukowego laboratorium, warsztatu pracy i bazy badawczej dla naukowców – zwłaszcza etnomuzykologów, dialektologów, polonistów, etnologów. Choć zbiór miał dostarczać materiału badawczego i porównawczego dla szerokiego grona naukowców, jego twórcom – Jadwidze i Marianowi Sobieskim – od początku przyświecała idea popularyzacji archiwalnego materiału dźwiękowego w szerszych kręgach odbiorców.

Nagrania zgromadzone w Zbiorach Fonograficznych ISPAN to nagrania w znacznej mierze powstałe podczas terenowych wypraw indywidualnych lub zespołowych badaczy-dokumentalistów, pracowników ISPAN. Realizowane były one przeważnie na amatorskim sprzęcie do nagrań, często przez jedną osobę, która w sytuacji nagraniowej spełniała kilka funkcji (indagującego, nagrywającego, protokolanta, wykonywała też dokumentację fotograficzną). Do wyjątków należą tu nagrania wytworzone w latach 1950-1954 w ramach Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, gdzie zwykle w teren wyruszała ekipa badaczy, w ramach której obowiązki były rozdzielone, zaś realizacją nagrań zajmowały się ekipy techniczne Polskiego Radia. Był to też czas, kiedy nagrań dokonywano na profesjonalnym sprzęcie, rejestrując na studyjnej taśmie z prędkością 76 cm/s., należy jednak pamiętać, iż dokumentacja ta powstawała w trudnych warunkach terenowych (znikomy procent elektryfikacji wsi).

Projekty

Dzięki współpracy oraz wsparciu finansowemu instytucji nauki, kultury oraz jednostek samorządowych na przestrzeni lat zrealizowaliśmy liczne projekty z zakresu digitalizacji, opracowania, publikacji oraz udostępniania zasobów Zbiorów Fonograficznych. 

Zachęcamy do zapoznania się z naszą działalnością oraz zapraszamy do współpracy.

Zrealizowane projekty:

• Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne (2015-2024)

  Strategiczny i wieloetapowy projekt realizowany od 2014 r. w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN pod kier. dra Jacka Jackowskiego we współpracy ze Stowarzyszeniem Liber Pro Arte.

  Etnofon, finansowany początkowo tylko ze środków budżetowych Instytutu Sztuki PAN spotkał się z przychylnością Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i uzyskał (dzięki współpracy Instytutu ze Stowarzyszeniem LiberPro Arte) finansowanie w ramach programu Dziedzictwo Kulturowe (Priorytet: Kultura ludowa i tradycyjna) w latach 2015-2024. W toku realizacji prac wybranezadania lokowano również w działania w ramach odrębnych projektów wspieranych przez Centralny Ośrodek Informatyki (Program Operacyjny Polska Cyfrowa). Ostatnie lata projektu związane są równieżz obecnością Instytutu Sztuki PAN – jako jednej z 15 placówek wiodących w kraju w zakresie badań humanistycznych – w konsorcjum DARIAH.PL – części europejskiej sieci Digital Research Infrastructure forthe Arts and Humanities, gdzie tworzy, rozwija i utrzymuje infrastrukturę cyfrowej humanistyki, która wpisana została na Polską Mapę Infrastruktury Badawczej w obszarze nauk społecznych i humanistycznych.

  Projekt ma na celu tworzenie, rozwój i utrzymanie centralnego cyfrowego repozytorium (etnofon.ispan.pl) historycznych i współczesnych źródeł etnomuzykologicznych tworzonych do interdyscyplinarnych, zwłaszcza humanistycznych badań naukowych. Działania koncentrują się na dokumentalnych, źródłowych nagraniach  dźwiękowych i filmowych, w których utrwalono polską autentyczną pieśń i muzykę tradycyjną a także taniec ludowy.

  Cele projektu Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne możemy podsumować w ośmiu punktach:

1. Badanie i określenie stanu archiwalnego zasobu fonograficznego i filmowego dokumentującego polską muzykę tradycyjną i taniec w ich autentycznej i niestylizowanej formie;
2. Eksploracja zbiorów, kolekcji, archiwów instytucjonalnych (zgromadzonych w instytutach naukowych, placówkach edukacyjnych, domach kultury, muzeach, stowarzyszeniach itp.) oraz zbiorów prywatnych. Odkrywanie nowych, nieznanych lub mało znanych kolekcji;
3. Utrzymanie i rozwój centralnego cyfrowego repozytorium danych i nagrań;
4. Konserwacja, digitalizacja, interdyscyplinarne (m.in. etnomuzykologia, dialektologia, fonoskopia) opracowanie merytoryczne i archiwizacja nagrań;
5. Kampania informująca o projekcie: prezentacja założeń i postępów projektu oraz problemów badawczych na konferencjach krajowych i międzynarodowych, publikacje naukowe i popularnonaukowe;
6. Realizacja współczesnej dokumentacji terenowej;
7. Organizacja konferencji poświęconych tematyce projektu, przygotowywanie publikacji książkowych i płytowych poświęconych polskiemu dziedzictwu etnofonograficznemu;
8. Badanie aspektów prawnych związanych z udostępnianiem nagrań i tworzeniem współczesnej dokumentacji. Wdrażanie wypracowanych rozwiązań w tym zakresie.

Projekt zakłada – wzorem Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego – agregację i scentralizowanie owej spuścizny fonograficznej, wytwarzanej od drugiej połowy ubiegłego wieku, oraz jej analizę, badanie, opracowanie merytoryczne i udostępnienie z wykorzystaniem współczesnych technologii.

W ramach przeprowadzonych do chwili obecnej dziewięciu etapów projektu Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne realizowanych od 2014 r. stworzono największe w Polsce repozytorium metadanych i danych – cyfrowych kopii archiwalnych nagrań muzyki tradycyjnej i słowa mówionego, pochodzących z największych krajowych kolekcji nagrań;  odkryto i opracowano także nowe kolekcje. Udało się nam doprowadzić do porozumienia wielu instytucji, zbiorów, archiwów i kolekcji (instytucjonalnych i prywatnych) w celu wymiany doświadczeń, metod a wreszcie wdrożenia i prowadzenia prac nad uporządkowaniem, zbadaniem, transferem do domeny cyfrowej, opracowaniem merytorycznym i zamieszczeniem w jednym centralnym repozytorium źródłowych zasobów fonograficznych i filmowych. Punktem wyjścia ze względu na sam zasób (najstarszy i największy w kraju) oraz zaplecze merytoryczne (instytucja naukowa, centrum kompetencji w tym zakresie) były Zbiory Fonograficzne Instytutu Sztuki PAN. 

W ramach realizacji projektu do repozytorium włączano dotychczas całe zbiory lub ich części (w zależności od wielkości kolekcji) następujących instytucji:

KOLEKCJE SPECJALISTYCZNE oraz INSTYTUCJONALNE FONOTEKI I ARCHIWA (powstałe przy placówkach naukowych)

1. Zbiory Fonograficzne Instytutu Sztuki PAN. Jednostka zarządzające projektem i repozytorium;
2. Katolicki Uniwersytet Lubelski. Instytut Muzykologii. Archiwum Muzyczne Folkloru Religijnego;
3. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Pracownia Etnolingwistyczna im. Jerzego Bartmińskiego (dawna Pracownia Archiwum Etnolingwistyczne);
4. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Instytut Muzykologii;
5. Uniwersytet Warszawski. Instytut Muzykologii;
6. Polskie Radio Olsztyn (nagrania przekazane do Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk przez red. Marynę Okęcką-Bromkową).

KOLEKCJE MUZEALNE

1. Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej;
2. Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie. Oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie;
3. Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem. Archiwum;
4. Muzeum Etnograficzne im. M. Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu. Archiwum Działu Folkloru;
5. Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej;
6. Archiwum nagrań Muzeum Zamojskiego w Zamościu;
7. Etnologisches Museum. Staatliche Museen zu Berlin (Berliner Phonogramm-Archiv) - nagrania z terenów Polski;
8. Muzeum Regionalne w Wągrowcu;
9. Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie";
10. Muzeum Wsi Lubelskiej;
11. Muzeum Regionalne w Łukowie.

KOLEKCJE POWSTAŁE PRZY REGIONALNYCH INSTYTUCJACH KULTURY

1. Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu;
2. Bukowiańskie Centrum Kultury "Dom Ludowy";

KOLEKCJE PRZY STOWARZYSZENIACH, FUNDACJACH, ORGANIZACJACH REGIONALNYCH, I IN.

1. Stowarzyszenie Katedra Kultury w Warszawie. Archiwum;
2. Archiwum nagrań Stowarzyszenia Muzyków Ludowych w Zbąszyniu;
3. Stowarzyszenie "Collegium Suprasliense";

ZBIORY PRYWATNE

1. Kolekcja nagrań dokumentalnych dr Bożeny Lewandowskiej (Orawa)
2. Kolekcja nagrań dokumentalnych prof. Tomasza Nowaka
3. Prywatny zbiór nagrań prof. Jana Mirosława Kasjana przekazany w depozyt Muzeum Etnograficznemu im. M. Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu;
4. Kolekcja nagrań Zespołu "Bagnosze" (południowe Podlasie);
5. Kolekcja nagrań Anieli Halczuk (południowe Podlasie);
6. Kolekcja nagrań Henryka Świątkowskiego (Mazowsze łowickie);
7. Kolekcja nagrań Stanisława Woźnicy (Mazowsze wschodnie);
8. Kolekcja nagrań Wandy Księżopolskiej (Mazowsze wschodnie);
9. Kolekcja nagrań Mateusza Raszewskiego (Kaliskie, dorzecze Prosny);
10. Kolekcja nagrań Alka Marduły (Podhale);
11. Prywatny zbiór nagrań Zdzisława Marczuka;
12. Kolekcja nagrań Kazimiery Dominiuk (Podlasie północno-zachodnie);
13. Prywatny zbiór nagrań Julity Charytoniuk;
14. Prywatny zbiór nagrań Marcina Lićwinko

Wraz z administratorem repozytorium (Zbiorami Fonograficznymi IS PAN) mamy zatem obecnie 36 większych i mniejszych podmiotów, których materiały fonograficzne (a także filmowe) zostały zagregowane w centralnej bazie nagrań dokumentalnych polskiej muzyki tradycyjnej. Charakterystyka wielu z wyżej wyszczególnionych kolekcji stała się podstawą do opracowań opublikowanych w trzech tomach serii wydawniczej powstałej w ramach projektu. Szczegółowe informacje o każdym z dotychczas zrealizowanym etapie projektu, opisy zagregowanych kolekcji oraz wydawnictwa powstałe w ramach projektu (dostępne online) zamieszczone są na stronie etnofon.pl.

Aby wyjść na przeciw jak najszerszej grupie zainteresowanych odbiorców a nie ograniczać zasobów tylko dla badań stricte naukowych zdecydowaliśmy się zaprezentować w repozytorium metadane dotyczące wszystkich nagrań – także tych pozostających w różnym, czasem podstawowym stopniu opracowania, identyfikacji i opisu. Aktualnie to: 181 025 utworów łącznie z wyodrębnionymi zapowiedziami zapisane na 7919 nośnikach. Do niemal 13 000 utworów opublikowano sample dźwiękowe w wolnym dostępie w systemie Etnofon i niezależnie ponad 1700 pełnych zrekonstruowanych i zmasterowanych utworów na płytach CD także w wolnym dostępie. W repozytorium zarchiwizowano niemal 5000 zdjęć współczesnych i historycznych z badań terenowych (wykonawcy, instrumenty, sytuacje obrzędowe, taniec, rękopisy itp.). Rejestr wykonawców (śpiewaków, muzyków, informatorów) liczy obecnie ponad 17500 osób zaś rejestr miejsc (miejsca dokonania nagrań, miejsca urodzenia i zamieszkania wykonawców) to niemal 5000 pozycji. System prezentuje także materiały graficzne towarzyszące nagraniom: protokoły, spikerki, rękopiśmienne transkrypcje muzyczne i tekstowe, zdjęcia pudełek na nośniki i fotografie samych nośników. Obecnie to 107 834 cyfrowych plików graficznych (TIF, JPEG). W repozytorium dostępne jest także ponad 1000 transkrypcji muzycznych ilustrujących nagrania opublikowane w serii Polska Pieśń i Muzyka Ludowa a także w innych zbiorach pieśni (np. wydawnictwo PWM). 

Pod nazwą Etnofon kryje się szeroki wachlarz prac, aktywności, projektów, wydawnictw. Choć są to działania wybitnie interdyscyplinarne i zróżnicowane to ich zasadniczym celem jest stworzenie przy pomocy nowoczesnej technologii a zarazem w oparciu o historyczne idee i wypracowaną metodologię etnomuzykologiczną  jest stworzenie "fotografii" dźwiękowej (i audiowizualnej) polskiej tradycyjnej kultury muzycznej w jej aspekcie historycznym i współczesnym. Tak zaprojektowane odwzorowanie cyfrowe zachowanej z przeszłości i współcześnie dokumentowanej praktyki muzycznej i tanecznej stanowi – mamy nadzieję – wiarygodną cyfrową audio i filmotekę źródeł dla prowadzenia rzetelnych prac badawczych nad polskimi tradycjami muzycznymi. Ten "otwarty" na nowe dokumenty, także tworzone współcześnie, katalog ukazuje także przemiany ale również ciągłość tradycji i jej wciąż żywe, choć już odmienne od najstarszych form, oblicze.

• Ochrona i popularyzacja pierwszych nagrań dźwiękowych muzyki podhalańskiej (2015)

  Założeniem projektu było odtworzenie, konwersja i zabezpieczenie unikatowej kolekcji wałków fonograficznych ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego.  Digitalizacji historycznego materiału dokonał dwuosobowy zespół specjalistów reprezentujących najstarsze archiwum fonograficzne na świecie w Wiedniu (inż. Franz Lechleitner) oraz najstarsze i największe w Polsce archiwum nagrań muzyki tradycyjnej (Jacek Jackowski).

  Konserwacji poddana została także kolekcja dokumentów towarzyszących nagraniom (m.in. korespondencja Juliusza Zborowskiego z Adolfem Chybińskim dotycząca nagrań). Konwersję materiałów graficznych wykonał Piotr Jamski (IS PAN).

  Efektem projektu jest wydanie płyty "Rozpozcął tedy fonograf zbieranie melodii podhalańskich" z nagraniami ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem i Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.

• Kultura chrześcijańska i folklor we współczesności - bułgarsko-polskie paralele

  Głównym założeniem projektu jest zbadanie współczesnych przejawów ludowej kultury chrześcijańskiej w Polsce i w Bułgarii – w tym katolickich Bułgarów oraz prawosławnych w Polsce (Ukraińców, Białorusinów, Rusinów, Polaków).     Prowadzone w ostatnich latach w Bułgarii i w Polsce indywidualne prace badawcze, dotyczące związków kultury chrześcijańskiej z folklorem, wykazały, że mechanizmy przenikania się tych dwóch płaszczyzn są wspólne dla obszarów południowej i zachodniej Słowiańszczyzny. Stąd wynikła idea przeprowadzenia interdyscyplinarnych badań, łączących doświadczenia naukowe obydwu krajów.

  Szczególny nacisk położony jest na ukazanie wzajemnego przenikania się kultury chrześcijańskiej i kultury ludowej we współczesności. Badaniem objęte są następujące dziedziny: religijny folklor pieśniowy i proza ludowa, religijna muzyka ludowa w obrzędach dorocznych i rodzinnych, ludowa sztuka sakralna. Trójpoziomowa perspektywa badawcza: tekstologiczna, etnomuzykologiczna, ikonograficzna wpływa na pełniejszy obraz badanych zjawisk. 

  Problemy badawcze: ludowy kult świętych i kult maryjny wraz z religijnym folklorem pieśniowym i narracyjnym, ludowe praktyki rytualne; repertuar muzyczny w obrzędowości religijnej; instrumenty i narzędzia muzyczne związane z religijnymi zwyczajami i obrzędami ludowymi oraz ceremoniałem religijnym; symbolika dźwięku i hałasu, fonosfera obrzędowości religijnej; tradycyjna wielogłosowość wokalna wśród katolików i prawosławnych; ludowa ikonografia.

• Gdyby Kolberg miał fonograf… czyli o działalności Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN w Roku Oskara Kolberga (2014)

  Projekt  miał na celu opracowanie, ochronę i popularyzację części największej i najstarszej w Polsce kolekcji nagrań dźwiękowych i audiowizualnych dokumentujących tradycje muzyczne z terenu całego kraju. Z uwagi na wiek i historię oraz rozmiar kolekcji jest ona bezcennym uzupełnieniem dzieła Oskara Kolberga, zawierającym – z uwagi na specyfikę archiwaliów – te elementy, których Kolberg w terenie nie mógł utrwalić w pełni, a więc nagrania głosów, stylów i manier wykonawczych konkretnych śpiewaków, muzyków czy tancerzy ludowych pamiętających jeszcze czasy Kolberga, bowiem wielu z nich urodziło się w drugiej poł. XIX w. Celem projektu było również umożliwienie zainteresowanym łatwego dostępu do informacji o zasobach archiwum a także do samych zasobów. Efektem zadania jest dostępne już niebawem źródłowe wydawnictwo płytowe prezentujące nagrania najstarsze i najcenniejsze – dwupłytowy album CD pt. Gdyby Kolberg miał fonograf. Realizacji projektu towarzyszyły wykłady w różnych instytucjach oraz cykl audycji radiowych.

• Dawna i współczesna dokumentacja folkloru muzycznego (2013) 

  Realizatorzy projektu sięgnęli do najcenniejszych, historycznych źródeł, które zostały zestawione ze współczesną, powstałą w ramach projektu, dokumentacją terenową, zrealizowaną przez grono specjalistów w dziedzinie etnomuzykologii i antropologii kulturowej. W ramach realizacji zadania szerokiemu gronu odbiorców zaprezentowano unikatowe dokumenty ukazujące sylwetki muzyków, śpiewaków, tancerzy ludowych a także dokumentalistów, których działalność utrwalana była na taśmie dźwiękowej i filmowej w różnych etapach ich życia. Dokumenty zaprezentowane zostały w postaci kilku krótkometrażowych filmów oraz filmów dokumentalnych udostępnionych podczas projekcji w różnych instytucjach kultury.

  Materiały do studiów nad tańcem tradycyjnym
  Opracowano zespół materiałów archiwalnych: uporządkowano kolekcję filmów niemych z lat '50 ' i 70 XX w. oraz nagrań dźwiękowych autorstwa badaczki i etnochoreologa Grażyny Władysławy Dąbrowskiej. Te unikatowe źródła poznania tańca i muzyki tradycyjnej niemal pół wieku czekały na odtworzenie i cyfryzację. Dzięki realizacji projektu dokumenty te po tak długim czasie "ujrzały światło dzienne" i wydobyte z archiwum, zdigitalizowane i opracowane mogą służyć szerokiemu gronu zainteresowanych.

  Badania terenowe
  Zrealizowano dokumentację terenową w ramach 9 wypraw terenowych, m.in. w Bieszczady, na Mazowsze, udokumentowano również w kilku spotkaniach obszerny wywiad i wspomnienia dokumentalistów a także spotkania po latach twórców ludowych z dokumentalistami, którzy rejestrowali ich repertuar kilkadziesiąt lat temu. Duża część tych nagrań została wykorzystana w dokumentalnych filmach stworzonych w ramach projektów.

  Wokół projektu
  Przygotowano dwa krótkometrażowe filmy dokumentalne. Jeden z nich, "Powrót w Bieszczady", a także inne materiały ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN i produkcje dokumentalne, udostępnione dzięki uprzejmości WFDiF były prezentowane szerokiemu gronu odbiorców podczas szeregu projekcji w instytucjach kultury oraz podczas ważnych wydarzeń kulturalnych. Pokazy odbyły się między innymi na Uniwersytecie Warszawskim, podczas Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą i Festiwalu "Wszystkie Mazurki Świata".

• Ochrona i popularyzacja najstarszych nagrań polskiej muzyki tradycyjnej (2010)

  Projekt został zrealizowany w roku 2010 z  udziałem  środków  Ministra  Kultury  i Dziedzictwa Narodowego (program: Dziedzictwo Kulturowe, priorytet: Kultura Ludowa). Efektem projektu była digitalizacja, konserwacja i zabezpieczenie ponad 100 dźwiękowych taśm archiwalnych nagranych w latach ’50. XX w.  Dzięki digitalizacji taśm archiwalnych, zawierających łącznie ponad 2 tysiące dokumentalnych nagrań pieśni i melodii kujawskich, dokonano wyboru najciekawszych i najcenniejszych nagrań, które zaprezentowano na płycie Melodie Ziemi Kujawskiej. Współwydawcami kolejnego, siódmego już tomu serii wydawniczej Polish Folk Music Collection są: Instytut Sztuki PAN i Stowarzyszenie Liber Pro Arte.

  Nagrania dźwiękowe zarejestrowane na Kujawach i zgromadzone w archiwum Instytutu Sztuki PAN są reprezentatywnym i wyczerpującym zbiorem tradycyjnego repertuaru muzycznego z tego regionu. Dostarczają one, obok innych historycznych źródeł, materiał o niezwykłej wartości dokumentalnej, zaprezentowany przez być może ostatnie pokolenia wykonawców grających i śpiewających w dawnym, niespotykanym już stylu muzycznym. Najcenniejszą grupą okazała się najstarsza generacja wykonawców urodzonych między 1863 a 1910 rokiem, ludzi, którzy uczestniczyli w dawnych zwyczajach i obrzędach i pamiętali repertuar najstarszy. Jak podkreślił Aleksander Pawlak: „nagrania prezentują tradycyjny folklor muzyczny regionu, który zachował się głównie w pamięci starszych wiekiem wykonawców, a przez młodszych śpiewaków i ludowe zespoły muzyczne kultywowany jest w znacznie ograniczonym zakresie i w odmiennych okolicznościach” (Pawlak 1981: 7). Na płycie usłyszymy dużo muzyki instrumentalnej, zwłaszcza oryginalne, wiejskie kujawiaki grane przez najstarszą generację skrzypków, których grę zarejestrowano na taśmie archiwalnej. Warto w tym miejscu podkreślić, iż najbardziej popularny na Kujawach taniec w swej oryginalnej wersji znacznie różnił się od tańca, którego obecnie z kujawiakiem kojarzymy. Kujawiak bowiem, jak pisał Roderyk Lange: „przejęty przez miejscowe dwory, przerabiany, pokazywany na balach w stolicy i większych miastach, zmieniał się z czasem i upowszechnił w całym kraju jako jeden z polskich tańców narodowych. […] W rezultacie powstało przekonanie, że popularnie znany na terenie całego kraju kujawiak pochodzi bezpośrednio z Kujaw. Na próżno jednak szukalibyśmy go na wsi kujawskiej, w takiej formie jest on tam zupełnie nieznany”.

  Wystawa fotograficzna
  Realizacji projektu towarzyszyło przygotowanie wystawy fotograficznej pt. Ochrona i popularyzacja najstarszych nagrań polskiej muzyki tradycyjnej. Wystawa prezentowana była m.in. podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu n. Wisłą, Bibliotece Publicznej Dzielnicy Wilanów m. st. Warszawy, a także w Pałacu w Jabłonnie k. Warszawy.

  Badania terenowe
  W ramach projektu dokonano również nagrań terenowych m.in. na Kujawach, w Puszczy Białej, na Kurpiach, w okolicach Kołbieli i na Podlasiu.

• Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie dokumentalnych nagrań dźwiękowych zarejestrowanych w ramach Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (1950-1954)

  W 2009 r., dzięki wsparciu finansowemu Samorządu Województwa Mazowieckiego dokonano digitalizacji 100 archiwalnych taśm z najstarszymi nagraniami dokumentacyjnymi muzyki tradycyjnej regionu Mazowsza ze Zbiorów Fonograficznych ISPAN. Digitalizacja była warunkiem dokonania wyboru najlepszych przykładów muzycznych pod względem merytorycznym i estetycznym a w konsekwencji wydania wybranych nagrań na płycie CD pt. „Hen, gdzie piaski i moczary, gdzie zielone zawsze bory. Pieśni Puszczy Kurpiowskiej”.

  W 2008 r. przy współpracy Zbiorów Fonograficznych IS PAN ze stowarzyszeniem Liber Pro Arte ukończono projekt "Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie dokumentalnych nagrań dźwiękowych zarejestrowanych w ramach Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (1950-1954)" sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego Dziedzictwo kulturowe (priorytet 5 – Tworzenie zasobów cyfrowych dziedzictwa kulturowego). Zadanie zostało zrealizowane przez zespół osób – okresowo współpracujących z IS PAN, skład którego tworzyli muzycy i etnomuzykolodzy, m.in. absolwenci Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, Instytutu Muzykologii UW, Etnomuzykologii na Otto-Friedrich-Universität w Bambergu a także studenci Instytutu Muzykologii UW. W ramach projektu zdigitalizowano 400 archiwalnych taśm magnetycznych szpulowych, nagranych w latach 50. XX w. w ramach ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego. Elementem promującym zadanie była wystawa fotograficzna pt. „Muzycy – Badacze – Dokumentacja”.

• DISMARC – DIScovering Music ARChives

  W latach 2006 - 2008 zrealizowano projekt DISMARC (DIScovering Music ARChives). Celem projektu było stworzenie dostępnej on-line bazy danych dla wielu (nie tylko etnomuzycznych) archiwów dźwiękowych, w których znajdują się zbiory nagrań różnych gatunków muzyki, np. jazz, muzyka popularna, muzyka klasyczna, muzyka tradycyjna, efekty dźwiękowe etc. Takie archiwa często znajdują się w strukturach większych instytucji jak np. uniwersytety, instytuty badawcze, biblioteki, co stwarza trudności w udostępnianiu szerszemu gronu zainteresowanych informacji o ich cennych i interesujących zbiorach oraz samych zbiorów. Przykładem takiego archiwum są Zbiory Fonograficzne Instytutu Sztuki PAN. W projekt, koordynowany przez RBB (Radio Berlin Brandenburg), zaangażowane były również następujące instytucje: Berlin Phonogramm-Archiv (Ethnological Museum/Stiftung Preußischer Kulturbesitz, EMEM), Hochschule für Musik und Theater Hannover, Rundfunk Berlin Brandenburg, Svenskt Visarkiv, School of Oriental and African Studies (Londyn), Yleisradio Oy (archiwum Fińskiego Radia, Finlandia). Efektem projektu jest baza danych dostępna na portalu www.dismarc.org.

  Digitalizacja
  Równolegle z realizacją projektu dokonano w latach 2006-2007 digitalizacji najstarszej części Zbiorów Fonograficznych ISPAN – wybranych płyt decelitowych i wszystkich kopii nagrań z płyt decelitowych utrwalonych na taśmach magnetycznych. Najcenniejsze nagrania zostały opublikowane na płycie CD pt. Early Post War Polish Folk Music Recordings wydanej w 2009 (ISPAN CD 001).

• Connecting Memories - gesammelte Tondokumente aus Europa als Hörbilder vom Eigenen und Fremden

  W latach 2004 - 2005 uczestniczono w projekcie Connecting Memories - gesammelte Tondokumente aus Europa als Hörbilder vom Eigenen und Fremden. W projekcie wzięły udział następujące jednostki badawczo-naukowe: Gesellschaft für Historische Tonträger e.V.,Università degli Studi di Udine, Facoltà di Lettere e Filosofia, Centro Polifunzionale di Gorizia oraz Instytut Sztuki PAN.

• Budowa Centrum Archiwizacji i Digitalizacji Materiałów Foto i Fonograficznych CADIS

  Instytut Sztuki PAN posiada największą w kraju, i jedną z największych w Europie, kolekcję dźwiękowych i fotograficznych materiałów historycznych, których ochrona przed zniszczeniem i zachowanie dla przyszłych pokoleń stanowi zadanie pracujących w placówce specjalistów.

Współpraca z instytucjami kultury i nauki

 

Wsparcie i współpraca poszczególnych instytucji nauki i kultury umożliwiły zdigitalizowanie i opracowanie następujących nagrań:

•  Digitalizację i opracowanie nagrań z lat 1945-1950 przeprowadzono w ramach projektu finansowanego ze środków Komisji Europejskiej.

 

• Digitalizację i opracowanie nagrań archiwalnych (z lat 50. XX w. i pierwszej połowy lat 60. XX w.) przeprowadzono w ramach projektów dofinansowanych przez: 
  Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Stowarzyszenie Liber Pro Arte, Instytut Muzyki i Tańca.

 

• Digitalizację nagrań archiwalnych z poszczególnych regionów (z lat 50. XX w. i pierwszej poł. lat 60. XX w.) przeprowadzono dzięki współpracy z instytucjami:

Podhale: Tatrzańska Agencja Rozwoju, Promocji i Kultury, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

   

Mazowsze: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mazowsze Łowickie: Łowicki Ośrodek Kultury oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mazowsze. Kurpie: (Puszcza Zielona): Stowarzysznie Liber Pro Arte oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Kaszuby: Muzeum – Kaszubski park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich, Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

   

Kujawy: Stowarzysznie Liber Pro Arte oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kieleckie: Wojewódzki Dom Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach, Krajowa sieć Obszarów Wiejskich, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

  

Suwalskie: Suwalski Ośrodek Kultury oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kaliskie:  Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Stowarzyszenie Liber Pro Arte.

Kaszuby:  Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Stowarzyszenie Liber Pro Arte, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.

Śląsk Opolski: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Stowarzyszenie Liber Pro Arte, Muzeum Etnologiczne w Berlinie

Orawa: Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej
 

 

Praktyki studenckie

W Zbiorach Fonograficznych istnieje możliwość odbycia obowiązkowych praktyk w ramach zajęć uniwersyteckich. Mile widziani są w szczególności studenci muzykologii, etnologii i antropologii kulturowej, językoznawstwa, kulturoznawstwa oraz uczelni muzycznych. Praktyki odbywać można indywidualnie bądź grupowo. 

Zainteresowanych zachęcamy do kontaktu:  zbiory.fono@ispan.pl, tel. (22) 50 48 275.

Od 2006 roku z inicjatywy Jacka Jackowskiego w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN odbywają się praktyki studenckie. Z możliwości tej od wielu lat korzystają studenci muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Praktykanci uczestniczą w codziennej pracy archiwalnej, do ich zadań należy m.in. opracowywanie i opisywanie zasobów archiwalnych (zarówno historycznych, jak i tworzonych współcześnie w trakcie badań terenowych). Dzięki temu zapoznają się z zasobami archiwum, poznają sposoby katalogowania i opracowywania zbiorów, a także mają możliwość pracy na programach do edycji dźwięku.

Nieodłącznym elementem praktyk w Zbiorach Fonograficznych jest także wizyta w Fonotece Biblioteki Narodowej oraz w Polskim Radiu, gdzie studenci mają możliwość wysłuchania specjalnie dla nich przygotowanych wykładów o historii dokumentacji fonograficznej muzyki tradycyjnej, o archiwizacji zbiorów i o digitalizacji, a także o historii fonografii BN czy digitalizacji i rekonstrukcji dźwięku w PR. Uczestnicy praktyk mają również możliwość dokonania nagrań w terenie w ramach badań terenowych prowadzonych przez Zbiory Fonograficzne.

Autorem programu praktyk jest Jacek Jackowski.

Wydawnictwa płytowe

Na płytach CD wydawanych przez Instytut Sztuki PAN w ramach serii "ISPAN Folk Music Collection" pod red. Jacka Jackowskiego znajdują się najstarsze nagrania muzyki tradycyjnej ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu. Dotychczas ukazały się płyty poświęcone wybranym regionom Polski: Podhalu, Kaszubom, Kujawom, Kurpiom, Łowickiemu, Kielecczyźnie oraz muzyce skrzypcowej z Mazowsza. Nagrania z lat 1945-1950 zamieszczone na płycie "Early post-war Polish folk music recordings" pochodzą z Opoczyńskiego, Rzeszowskiego, Lubelskiego i Wielkopolski. Ponadto powstały również płyty zawierające współczesne nagrania. Należy do nich płyta prezentująca pieśni wykonywane przez Władysławę Wiśniewską i Zespół Śpiewaczek Ludowych Wdzydzanki oraz "Pieśniczki z Kancenoła" (wydane poza serią) zawierająca pieśni religijne ewangelików ze Śląska Cieszyńskiego.

Szczegółowe informacje o płytach oraz możliwości ich nabycia znajdują się na stronie Wydawnictwa IS PAN.

Informator o najstarszych nagraniach archiwalnych polskiej muzyki tradycyjnej ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN na płytach CD (2008-2015):

INFORMATOR.pdf

Nagrania ze Zbiorów Fonograficznych opublikowane przez wydawnictwa zewnętrzne

Nagrania zgromadzone w Zbiorach Fonograficznych są podstawą serii płytowej ISPAN Folk Music Collection wydawanej przez Instytut Sztuki PAN i Stowarzyszenie Liber Pro Arte. W oparciu o transkrypcje słowno-muzyczne utworów ze Zbiorów Fonograficznych, Instytut Sztuki wydaje  także monumentalną serię „Polska pieśń i muzyka ludowa”.

Nagrania ze Zbiorów Fonograficznych publikowane są także przez inne podmioty (zarówno instytucje, jak i indywidualne osoby) w celach artystycznych, naukowych, popularno-naukowych i edukacyjnych. Dotychczas ukazały się następujące publikacje oparte w części lub całości na nagraniach z kolekcji Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN.

Publikacje książkowe i czasopisma:

•    „Muzyka Warta Poznania. Głosy Wielkopolan urodzonych w XIX wieku. Najstarsze fonogramy 1936-1956”. Nagrania wybrane przez Macieja Rychłego ukazały się jako dodatek do czasopisma „Czas Kultury” nr 2-3/2004, Poznań 2004.
•    Dwupłytowy album CD „Muzyka Tatr” – dodatek do czasopisma Tatry TPN, nr 4 (18)/ 2006, Zakopane 2006. Publikacja zawiera nagranie dokonane przez Romana Zawilińskiego na Podhalu w 1904 roku, będące pierwszą rejestracją folkloru polskiego.
•    Płyta CD „Te skrzypce pamiętają czasy Chopina..." ISPAN Folk Music Collection vol. 6 ukazała się nie tylko jako samodzielne wydawnictwo w ramach serii płytowej, lecz także jako dodatek do katalogu wystawy „Zakochany Chopin. Inspiracje mazowieckie”, Wyd. Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Warszawa 2009.
•    Płyta CD „Early post-war Polish folk music recordings (1945-1950)”, ISPAN Folk Music Collection vol. 1 ukazała się nie tylko jako samodzielne wydawnictwo w ramach lecz także jako dodatek do kwartalnika „Muzyka” nr 1 (212) 2009, Warszawa 2009.
•    Maciej i Katarzyna Szymonowiczowie, „Gajdosze”, Żywiec 2014. Do publikacji dołączone zostały dwie płyty z nagraniami archiwalnymi i współczesnymi. Te pierwsze reprezentowane są w dużej mierze przez nagrania ze Zbiorów Fonograficznych.
•    Władysław Motyka, "Józef Szczotka 1893-1965, Piewca Góralszczyzny", Beskidzkie Towarzystwo Oświatowe, Milówka 2015. Do publikacji dołączone zostały 32 nagrania, z czego ponad połowa pochodzi ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
•    Jacek Jackowski, „Zachować dawne nagrania” – dźwiękowy appendix do publikacji „Zachować dawne nagrania. Zarys historii dokumentacji fonograficznej i filmowej polskich tradycji muzycznych i tanecznych, cz. 1 (przełom XIX i XX w. – do drugiej wojny światowej)”, Warszawa 2014.

Płyty:

Wyszczególnione poniżej płyty w części lub całości oparte zostały na nagraniach pochodzących ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
•    Jacek Jackowski, Maciej Kierzkowski, „Traditional Music of Poland – Recorded in situ 1945-1950”, DISMARC CD Collection. Dwupłytowe wydawnictwo przygotowane w ramach prac nad projektem Dismarc zawiera przykłady dźwiękowe z Wielkopolski, Opoczyńskiego, Rzeszowskiego i Lubelskiego, wzbogacone dodatkowo materiałami tekstowymi i wizualnymi.
•    „Muzyka Ocalona. Łowickie 1952-1959”, wyd. Łowicki Ośrodek Kultury, 2008.
•    Joszko Broda, „Na Dunaj. Kolędy ze Wschodu”, wyd. BAT Józef Broda, 2008. Płyta przynosi zarówno archiwalne nagrania kolęd, jak i ich współczesne, folkowe aranżacje.
•    „Pieśniczki z kancenoła, Pieśni religijne ewangelików ze Śląska Cieszyńskiego”, Wyd. ISPAN, 2008. Dwupłytowy album będący efektem badan terenowych dr Arlety Nawrockiej-Wysockiej nad religijnością ewangelików z terenów Śląska Cieszyńskiego.
•    Magdalena Wojciechowska, Janusz Prusinowski Trio, Śpiewaczki z Gałek Rusinowskich, Rytel, „Fantazja na tematy polskie”, wyd. Słuchaj Uchem 2010. Płyta łączy kompozycje Fryderyka Chopina z muzyką wiejską wykonaną zarówno przez autorów płyty, jak i tą zarejestrowaną w nagraniach archiwalnych.
•    Ruta, „Gore”, wyd. Karrot Kommando, 2010. (Punk-)rockowe aranżacje tradycyjnych melodii, wzbogacone archiwalnymi nagraniami.
•    Etnofonie Kurpiowskie, „Tribute to Szymanowski and Skierkowski”, wyd. 4ever Music, 2011. Projekt Weroniki Grozdew-Kołacińskiej łączący bogactwo muzyki klasycznej, ludowej oraz współczesnej muzyki improwizowanej. Na płycie pojawiają się także fragmenty nagrań archiwalnych.
•    Marek Raczyński, „Knôpi za mną póczi jesz jem panną. Piesni z Kaszub”. Chór kameralny DISCANTUS, Sławomir Bronk – dyrygent, wyd. Stow. Discnatus, Gdańsk 2013. Pieśni kaszubskie wykonane przez chór Discantus wzbogacone zostały nagraniami archiwalnymi pochodzącymi ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
•    „Kapela Byrtków z Pewli Wielkiej”, wyd. Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsko-Białej, Bielsko-Biała 2014. Archiwalne nagrania legendarnej kapeli pochodzące z archiwów Radia Kraków, Archiwum Polskiego Radia, regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
•    „Dziadońka, Bronisława Konieczna”, wyd. Bukowiańskie Centrum Kultury „Dom Ludowy”, Bukowina Tatrzańska 2014. Płyta wydana z okazji 120. Rocznicy urodzin Bronisławy Dziadoń-Koniecznej zawiera nagrania archiwalne z których część pochodzi ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
•    „Spod niebieskiej góry 2”, Wyd. In Crudo 2015. Płyta przygotowana przez Remigiusza Mazur-Hanaja zawiera unikalne nagrania z terenów Roztocza Południowo-Wschodniego.
•    „Władysława Wiśniewska i Zespół Śpiewaczek Ludowych Wdzydzanki”, wyd. Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich przy współpracy ISPAN i Radio Gdańsk. Płyta przynosi nagrania archiwalne z Radia Gdańsk i Zbiorów Fonograficznych IS PAN.
• „Stanisław Ptasiński. Harmonista z Wielgolasu”, wyd. DUX, Fundacja Magiczne Kąty przy współpracy ISPAN.