dr
Urszula Makowska
Historyczka sztuki, magisterium na UW (1981), doktorat w Instytucie Sztuki PAN (2005; promotor Wiesław Juszczak). Od 1986 pracuje w Instytucie Sztuki PAN w zespole autorsko-redakcyjnym Słownika artystów polskich i obcych w Polsce działających…; w latach 2007-2017 kierownik pracowni. Autorka blisko 200 i współautorka ok. 40 biogramów polskich artystów w tomach V-X Słownika; redaktorka naukowa tomów VII (we współpracy), VIII, X, XI. Od 1994 współpracuje z Allgemeines Künstler-Lexikon (KG. Saur Verlag; De Gruyter), do którego napisała ponad 50 haseł osobowych.
Zajmuje się sztuką polską XIX i pierwszej połowy XX wieku, ale niekiedy również wcześniejszą i późniejszą. Szczególnie interesują ją relacje między sztuką a literaturą (m.in. twórczość plastyczna pisarzy i poetów oraz wizualna interpretacja utworów literackich), związki sztuki z innymi dziedzinami badań (medycyna, folklor, teatr, obyczajowość), a także kultura popularna jako obszar recepcji wielkich dzieł (malarstwo, literatura, muzyka).
Najważniejsze publikacje
Urszula Makowska, Rysunki Słowackiego z podróży na Wschód jako portale pamięci, w: Pamięć Juliusza Słowackiego, red. Olaf Krysowski, Natalia Szerszeń, Warszawa 2021, s. 65–81
Urszula Makowska, „Dziwna awersja”. O wystawach Schulza, „Schulz / Forum” 2019, nr 13, s. 5–34
Urszula Makowska, Ananas vs jabłko, czyli sława popularna wieszczów, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2020, nr 10 (13), s. 171–190
Urszula Makowska, „Raptularz wschodni” na wystawie w Krzemieńcu w 1939 roku i jego dalsze losy; Rysunki w „Raptularzu wschodnim”. Komentarze, w: „Raptularz wschodni” Juliusza Słowackiego. Edycja – studia – komentarze, tom II: Edycja – komentarz – objaśnienia. Praca zbiorowa pod red. Marii Kalinowskiej, Urszuli Makowskiej, Zbigniewa Przychodniaka, Marka Troszyńskiego i Damiana Kai, Warszawa, Toruń 2019, s. 41–68; 413–624
Urszula Makowska, „Raptularz” Słowackiego jako szkicownik, w: „Raptularz wschodni” Juliusza Słowackiego. Edycja – studia – komentarze, tom III: Studia i interpretacje. Praca zbiorowa pod redakcją Marii Kalinowskiej, Elżbiety Kiślak i Zbigniewa Przychodniaka, Warszawa, Toruń 2019, s. 111–144
Urszula Makowska, „Sen srebrny Salomei” w interpretacji Franciszka Siedleckiego, w: Światła na wszystkie strony. Prace dedykowane Profesor Lidii Kuchtównie, red. Joanna Stacewicz-Podlipska, Ewa Partyga, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2019, s. 89–106
Urszula Makowska, Pędzel Derwida, „Konteksty. Polska sztuka ludowa” LXX, 2016, nr 3–4, s. 258–267
Urszula Makowska, „King-Spirit” according to Tymon Niesiołowski, „Ikonotheka” R. 25, 2015, s. 169–190
Urszula Makowska, Balladyna w obrazach, „Teksty Drugie” 2014, nr 2, s. 218–238
Urszula Makowska, Zakopiański Berghof, „Konteksty. Polska sztuka ludowa” 2013, nr 1, s. 147–166
Urszula Makowska, Malowany „Anhelli”, w: Piękno Juliusza Słowackiego. Tom I : Principia. Studia pod redakcją Jarosława Ławskiego, Krzysztofa Korotkicha, Grzegorza Kowalskiego, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2012, s. 507–541
Urszula Makowska, „Quodlibet” Antoniego Malczewskiego, w: Powinowactwa sztuk w kulturze oświecenia i romantyzmu. Redakcja Agata Seweryn i Monika Kulesza-Gierat, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 319–336
Urszula Makowska, Słowacki w formacie 9x14, w: O Słowackim „umysły ludzi różne”, pod red. Urszuli Makowskiej, Warszawa 2009 [2010], s. 165–186
Urszula Makowska, „Rembowski pluje krwią…” Artysta i mit gruźlicy na przełomie XIX i XX wieku, w: Między literaturą a medycyną, Literackie i pozaliterackie działania środowisk medycznych a problemy egzystencjalne człowieka XIX i XX wieku, red. Eugenia Łoch, Grzegorz Wellner, Lublin 2005, s. 187–204
Urszula Makowska, Malarze i rysownicy w Krzemieńcu w pierwszej połowie XIX wieku, w: Krzemieniec. Ateny Juliusza Słowackiego, pod redakcją Stanisława Makowskiego, Warszawa 2004, s. 435-468
Projekty
Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy. Tom XI, NPRH Dziedzictwo Narodowe, umowa i decyzja nr 0130/NPRH7/H11/86/2018, kierownik prof. Aleksandra Bernatowicz, Instytut Sztuki PAN, 2018–2023 (wykonawca)
Kronika życia, twórczości i recepcji Brunona Schulza, NPRH, nr 00446/NPRH/H1a/83/2015, kierownik profesor Stanisław Rosiek, Uniwersytet Gdański, 2015–2020 (wykonawca)
Odnaleziony raptularz Juliusza Słowackiego z podróży na Wschód jako romantyczne dzieło synkretyczne oraz źródło literackie i ikonograficzne do badań nad historią i kulturą XIX wieku, Narodowe Centrum Nauki, OPUS 8; nr 2014/15/B/HS2/01360, kierownik profesor Maria Kalinowska, Wydział Artes Liberales UW, 2015–2018 (wykonawca)
Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, tom X, NPRH, nr 11 H 11 015190, umowa 0017/FNiTP/H11/80/2011, kierownik Urszula Makowska, Instytut Sztuki PAN, 2012–2016
Plastyczna recepcja twórczości Juliusza Słowackiego na przełomie XIX i XX wieku (grant indywidualny, własny): nr N N 105 062237, umowa 0622/B/H03/2009/37; Instytut Sztuki PAN, 2009–2012
Jan Rembowski (1879-1934). Współczesność i mity, grant promotorski (promotor profesor Wiesław Juszczak), 2 H01E 013 23, umowa 1000/H01/2002/23; Instytut Sztuki PAN, 2002–2004 (wykonawca)