
Z badań nad ikonografią muzyczną do 1800. Źródła – problemy – interpretacje
Paweł Gancarczyk (red.)
(= Ikonografia muzyczna. Studia i materiały, t. 1), Warszawa 2012, Instytut Sztuki PAN, Stowarzyszenie Liber Pro Arte
Artykuły zawierają streszczenia w języku angielskim.
ISBN 978-83-63877-10-1, ISBN 978-83-92343-89-9
W tomie znalazło się czternaście tekstów, które ukazują wielość podejmowanych w Polsce zagadnień z zakresu ikonografii muzycznej i różnorodność ich ujęcia.
Jedyne zawężenie wynika z kryterium chronologicznego – wszystkie prace dotyczącą źródeł do około 1800 roku. Od znacznego rozrzutu tematycznego ważniejsze jest zarysowane w tym tomie napięcie metodologiczne, dobrze obrazujące stan polskich badań ikonograficznomuzycznych. Oprócz ujęć, w których centrum znajdują się konkretne źródła, skupiających się na opisie i rozpoznaniu zawartości wybranych zabytków bądź grup zabytków (część 1), pojawiają się równie liczne ujęcia, kładące nacisk na warstwę interpretacyjną (część 3). W tej drugiej grupie prac źródła ikonograficzne stają się tylko punktem wyjścia do rozważań natury ogólniejszej, gdzie oprócz sfery tradycyjnej analizy z zakresu historii muzyki i historii sztuki pojawiają się szersze odniesienia do teologii, antropologii czy literatury. Oś tych dwóch ujęć problematyki ikonografii muzycznej wyznacza nurt polemiczno-postulatywny (część 2), w którym autorzy dokonują krytycznej retrospektywy postępu badań w interesujących ich zakresach, zgłaszając również pewne postulaty na przyszłość.
Z badań nad ikonografią muzyczną do 1800. Źródła – problemy – interpretacje [Research into music iconography before 1800. Sources – issues – interpretations]
Spis treści [Contents]
Część 1. Źródła [Part 1. Sources]
- OLGA SUTKOWSKA, Tibia w późnoantycznej ikonografii – studium organologiczne [Tibia in the iconography from late Antiquity – an organological case study];
- BARBARA PRZYBYSZEWSKA-JARMIŃSKA, Jan Szolc Wolfowicz i instrumenty na jego obrazie Trójca Święta (1594) [Jan Szolc Wolfowicz and musical instruments in the painting The Holy Trinity (1594)];
- OKSANA SHKURGAN, Przedstawienia instrumentów muzycznych w siedemnastowiecznych ukraińskich rękopiśmiennych irmologionach nutowych z diecezji przemyskiej [Representations of musical instruments in the 17th-century Ukrainian notated manuscript heirmologia from the Przemyśl diocese];
- ALINA MĄDRY, PATRYK FRANKOWSKI, Osiemnastowieczne przedstawienia instrumentów muzycznych z kościoła OO. Bernardynów z Grodziska Wielkopolskiego w kontekście działalności ówczesnej kapeli muzycznej [Eighteenth-century representations of musical instruments from the Bernardine church in Grodzisk Wielkopolski in the context of the work of its musical ensemble active at the time];
- ANNA JUREK-NATHAN, Ikonografia kościołów w Acatepec i Tonantzintla: instrumentarium muzyczne Nowej Hiszpanii XVII wieku [Iconography of churches in Acatepec and Tonantzintla: musical instruments of 17th-century New Spain];
- ZOFIA KAJCZUK, Teka Les Musiciens ze zbiorów graficznych króla Stanisława Augusta [The Les Musiciens portfolio from the graphic collection of king Stanislaus Augustus].
Część 2. Problemy [Part 2. Issues]
- BENIAMIN VOGEL, Źródła ikonograficzne w organologii – problem identyfikacji instrumentów [Iconographical sources in organology – the problem of instrument identification];
- MARCIN ZGLIŃSKI, Prospekty organowe – uwagi o metodologii, stanie i perspektywie badań [Organ cases – remarks on methodology, state of research and research perspectives].
Część 3. Interpretacje [Part 3. Interpretations]
- STANISŁAW KOBIELUS, Concordia Novi et Veteris Testamenti w zestawieniach ilustracji: uderzenia młotków Tubal-Kaina oraz wbijania gwoździ w ręce i nogi Chrystusa podczas krzyżowania [Concordia Novi e Veteris Testamenti in its juxtaposition of illustrations: the hitting of the hammers of Tubal-Cain and the hammering of the nails into the hands and feet of Christ during Crucifixion];
- DOMINIKA GRABIEC, Instrument muzyczny jako element Arma Christi w późnośredniowiecznych przedstawieniach Męża Boleści [The musical instrument as an element of Arma Christi in late medieval representations of the Man of Sorrow];
- GRZEGORZ KUBIES, Musica angelica w piętnastowiecznym malarstwie europejskim [Musica angelica in 15th-century European painting];
- TOMASZ JEŻ, Między mimesis a imitatio Christi. Rola wątków muzycznych w ikonografii jezuickiego Śląska [Between mimesis and imitatio Christi. The role of musical themes in the Jesuit iconography in Silesia];
- ANNA GRUSZCZYŃSKA-ZIÓŁKOWSKA, Sunturhuasi – cud Matki Boskiej czy testament Manko Inki? Przykład zastosowania wyników badań muzykologicznych do analizy malarstwa szkoły cuzkeńskiej przełomu XVII i XVIII wieku [Sunturhuasi – miracle by the Mother of God or Manco Inca’s testament? An example of applying the results of musicological research to an analysis of a painting of the Cuscan school at the turn of the 17th and 18th centuries];
- MAŁGORZATA BIŁOZÓR-SALWA, „Apres la pance vient la dance” – uwagi o tym jak bawiły się czarownice podczas sabatów, na podstawie Sabatu czarownic Jana Ziarnki [‘Apres la pance vient la dance’ – on how witches amused themselves during their sabbaths, based on Jan Ziarnko’s The witches’ sabbath].