Zakład Historii Sztuk Plastycznych, Pracownia Sztuki Dawnej
Telefon: +48 (22) 50 48 264
E-mail: jsito@wp.pl; jakub.sito@ispan.pl
W latach 1981-86 odbył w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego studia zakończone pracą magisterską "Wystrój kaplicy grobowej biskupa Fredry przy katedrze w Przemyślu". W 2000 roku na Uniwersytecie Warszawskim obronił pracę doktorską "Tomasz Hutter, rzeźbiarz 1. połowy XVIII w. w Małopolsce", napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Mariusza Karpowicza. W 2014 uzyskał habilitację na podstawie książki Wielkie warsztaty rzeźbiarskie Warszawy doby saskiej. Modele kariery – formacja artystyczna – organizacja produkcji (Warszawa 2013, wyd. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie). Od 1987 zatrudniony w Instytucie Sztuki PAN, do 2004 w pracowni Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, obecnie w Pracowni Sztuki Dawnej. W latach 2013- 2016 kierował grantem Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przyznanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na publikację Słownika architektów i budowniczych Warszawy doby przedrozbiorowej.
W latach 2000-2012 wykładał dla studentów studiów zaocznych historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim (wykłady: "Sztuka Śląska XVI-XVIII w.", "Rzeźba europejska XV-XVIII w." i "Kultura artystyczna Warszawy XVII-XVIII w.", ćwiczenia z zakresu inwentaryzacji zabytków), w 2007-2008 wykładał także na studiach dziennych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie ("Rzeźba europejska XV-XVIII w.").
Wyniki swoich badań przedstawiał na konferencjach i sesjach naukowych, krajowych (18) i zagranicznych (10), a także na osobnych wykładach. W 2005 roku współorganizował w Instytucie Sztuki PAN sesję "Architekt, budowniczy, mistrz murarski", a w 2014 roku konferencję "W kręgu architektów i budowniczych Warszawy XV-XVIII w.". W latach 2004-2011 organizował i prowadził cykl Zebrań Naukowych Instytutu Sztuki PAN.
Badania zagraniczne prowadził w oparciu o kilka stypendiów badawczych: w Monachium w latach 1991-92 r (stypendium Deutscher Akademischer Austauschdienst); w Wiedniu w 2003 r. (stypendium Fundacji z Brzezia Lanckorońskich); w Rzymie w 2006 r. (stypendium Fundacji z Brzezia Lanckorońskich); w Londynie w 2004 r. i w 2007 r. (The Robert Anderson Research Charitable Trust). Jest laureatem nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa.
Prowadzi także działalność ekspercką w zakresie rzeźby polskiej i europejskiej XV-XVIII w. współpracując ze stołecznymi domami aukcyjnymi (Rempex, Desa Unicum), uczestniczy w komisjach konserwatorskich przy ważnych warszawskich obiektach zabytkowych (pałac w Wilanowie, kościół Św. Krzyża).
Zakres badań
- Historia i teoria sztuki nowożytnej
- Kultura artystyczna dawnej Warszawy (XVII-XVIII wieku)
- Zagadnienia nowożytnej sztuki i architektury polskiej (rezydencjonalnej i sakralnej) w kontekście europejskim
- Rzeźba polska i europejska XVII-XVIII wieku
- Ikonografia religijna
Wybór publikacji
Książki
- Barokizacja wystroju katedry przemyskiej za rządów biskupa Aleksandra Antoniego Fredry, Przemyśl 1992
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Seria Nowa t. III: Województwo rzeszowskie, z. 5: Łańcut i okolice, oprac. M. Omilanowska i J. Sito, Warszawa 1994
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. X: Województwo warszawskie, z. 20: Pułtusk i okolice, red. M. Omilanowska i J. Sito, Warszawa 1999
- Thomas Hutter (1696-1745) rzeźbiarz późnego baroku, Warszawa- Przemyśl 2001
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Seria Nowa t. X: Miasto Przemyśl, cz. 1: Zespoły sakralne, red. J. Sito, oprac. J. Sito i P. Krasny, Warszawa 2005
- Klasztor Wizytek w Warszawie, Warszawa 2006 (współautorzy: K. Guttmejer i M.Chodyko)
- Rezydencja i dobra wilanowskie w świetle materiałów archiwalnych z Biblioteki Czartoryskich w Krakowie (rkps 11318 i 11358), Seria: Ad Villam Novam t. 3, Muzeum-Pałac w Wilanowie, Warszawa 2010 (współautor R. Nestorow)
- Warszawskie inicjatywy budowlano-artystyczne Augusta Aleksandra Czartoryskiego w świetle materiałów archiwalnych z Biblioteki Czartoryskich w Krakowie (rkps 11308 i 11320), seria: Ad Villam Novam t. 4, Muzeum-Pałac w Wilanowie, Warszawa 2010, ss. 93
- Wielkie warsztaty rzeźbiarskie Warszawy doby saskiej. Modele kariery – formacja artystyczna – organizacja produkcji, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2013
- Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV-XVIII w., red. naukowa P. Migasiewicz, H. Osiecka-Samsonowicz, J. Sito, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016
-
Artykuły
- Mauzoleum biskupa Aleksandra Antoniego Fredry przy katedrze w Przemyślu. Treści ideowe, "Biuletyn Historii Sztuki" LII: 1990, nr 3-4, s. 251-265
- Późnobarokowe wyposażenie kościoła bernardynów we Lwowie. Uwagi o rzymsko-wiedeńskich źródłach inspiracji, "Przegląd Wschodni" I: 1991, z. 4, s. 767-790
- O dwóch koncepcjach "ślepej" fasady kościoła jezuitów w Jarosławiu, [w:] Między Padwą a Zamościem. Studia z historii sztuki i kultury nowożytnej ofiarowane profesorowi Jerzemu Kowalczykowi, Warszawa 1993, s. 290-301
- U źródeł twórczości Sebastiana Fesingera, [w:] Sztuka Kresów Wschodnich, t. 2, Materiały sesji naukowej, Kraków, maj 1995, red. J. K. Ostrowski, Kraków 1996, s.339-359 (współautor A. Betlej)
- Działalność rzeźbiarza Tomasza Huttera w Ziemi Przemyskiej, "Biuletyn Historii Sztuki" LVII: 1995, nr 3-4, s.323-338
- Rzeźba śląskiego pogranicza Wielkopolski w XVIII wieku, [w:] Sztuka pograniczy Rzeczypospolitej w okresie nowożytnym od XVI do XVIII wieku. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa 1998
- Plastik und Austattung in Spätbarockraumkonzeptionen. Bemerkungen zu einer Gruppe der barocken Perspektivaltäre, [w:] Gartenskulptur, Plastik im Kontext der Architektur, red. K. Kalinowski, Poznań 1999
- Lwów jako centrum rzeźbiarskie w 1. połowie XVIII wieku, [w:] Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., red. J. Lileyko, Lublin 2000
- Thomas Hutter, niedoszły misjonarz jezuicki, "Roczniki Humanistyczne KUL" t. L: 2002, z. 4, s. 449-459
- Sculpture in Prague in the first half of the 18th century and the Work of Thomas Hutter, "Biuletyn Historii Sztuki" LXIV: 2002, nr 1-4, s. 171-196
- Georg Wilhelm Neunhertz w Rzeczpospolitej, [w:] Willmann i inni. Malarstwo, rysunek i grafika na Śląsku i w krajach ościennych w XVII i XVIII wieku, red. A. Kozieł i B. Lejman, Wrocław 2002, s. 228-238
- Die Lemberger Rokokoskulptur, [w:] Thesauri Poloniae. Schatzkammer Polen. Zur Geschichte der polnischen Sammlungen, red. Wilfried Seipel [wystawa w Kunsthistorisches Museum], red. D. Folga-Januszewska, Wien 2002, s.78-81
- Pan Piotr Polejowski, snycerz lwowski i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu, [w:] Sztuka Kresów Wschodnich, t. 5, Materiały sesji naukowej, Kraków, wrzesień 2000, red. A. Betlej i P. Krasny, Kraków 2003
- From Hercules to Mars: The ideological programme of baroque sculptural decoration in the palace at Czyżów, [w:] Power and Persuasion. Sculpture in its Rhetorical Context, red. U. Szulakowska, Warszawa 2004, s. 91-98
- Fesinger versus Pinsel. O dwóch ołtarzach starej fary w Buczaczu, [w:] Artyści włoscy w Polsce XV-XVIII w., red. J. Chrościcki z zespołem, Warszawa 2004
- Johanna Georga Plerscha rzeźba Flory z Saskiego Ogrodu, [w:] Mowa i moc obrazów. Prace dedykowane Profesor Marii Poprzęckiej, red. W. Baraniewski z zespołem, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, s. 117-122.
- Ołtarz główny warszawskiego kościoła PP. Wizytek. Projekt, realizacja, treści ideowe, "Rocznik Warszawski" XXXIII: 2005, s. 151-164
- Die polnische Rezeption der Altarentwürfe Matthias Steinls und Johann Bernhard Fischers von Erlach, [w:] Wanderungen: Künstler-Kunstwerk-Motiv-Stifter. Beiträge der 10. Tagung des Arbeitskreises deutscher und polnischer Kunsthistoriker in Warschau, 25.-28. September 2003, red. Małgorzata Omilanowska, Anna Straszewska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2005, s. 269-278.
- Dahlberg i inni. O szwedzkich weducistach doby wojennej w Polsce, [w:] Po obu stronach Bałtyku. Wzajemne relacje między Skandynawią a Europą Środkową w XVI-XVIII wieku, Wrocław 2006, s. 511-521
- Warszawski pałac Sanguszków w rękach Heinricha Brühla, [w:] Wokół Sanguszków. Dzieje – Kultura – Sztuka. Materiały I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej 29-30 czerwiec 2006. Ratusz, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 2007, s. 129-146
- Biblioteka Czartoryskich w Krakowie. Tzw. Korespondencja Sieniawska, [w:] Ad Villam Novam. Materiały do dziejów rezydencji, t. I, Muzeum-Pałac w Wilanowie, Warszawa 2008, s. 11-83
- Rokokowa rzeźba lwowska. Zarys problematyki, [w: ] Adam Bochnak. Naświetlanie rzeźby lwowskiej. Wystawa fotografii ze zbiorów IS PAN, red. Piotr Jamski i Andrzej Betlej, Warszawa 2008, s. 69-81
- Firmitas, Venustas i Magnificentia. O użyciu kamienia w warszawskiej architekturze i rzeźbie doby saskiej, [w:] Materiał rzeźby. Między techniką a semantyką / Material of Sculpture. Between Technique and Semantics, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, red. Aleksandra Lipińska, Wrocław 2009, s. 403-421
- "Złoty Salon" Juste-Aurele Meissoniera w Puławach w świetle nieznanych materiałów archiwalnych, [w:] Polska i Europa w dobie nowożytnej. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Juliuszowi A. Chrościckiemu, red. Andrzej Rottermund z zespołem, wyd. Arx Regia, Zamek Królewski w Warszawie Warszawa 2009, s. 571-578
- "Od czasów Augustów szczególniej liczba niemieckich artystów i rzemieślników w Warszawie wzrosła...". O roli nacji niemieckiej w przedsięwzięciach budowlano-artystycznych Warszawy okresu saskiego, [w:] Kultura artystyczna Warszawy XVII-XX w., red A. Pieńkos, Z. Michalczyk, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 159-171
- Warszawska architektura ołtarzowa 1 poł. XVIII w. wobec grafiki francuskiej, [w:] Inspiracje grafiką europejską w sztuce polskiej. Czasy nowożytne, red. K. Moisan-Jabłońska i K. Ponińska, Warszawa 2010, s. 145-158
- Recepcja twórczości graficznej Jeana Lepautre’a mł. w sztuce sakralnej Rzeczpospolitej XVII i XVIII wieku [w:] Francusko-polskie relacje artystyczne w epoce nowożytnej, red. A. Pieńkos, A. Rodriguez, Warszawa 2010, s. 67-86 (współautor M. Wardzyński)
- Nieznane prace Thomasa Huttera w Krzeszowie nad Sanem [w:] Kościół parafialny w Krzeszowie na Podkarpaciu skarbnicą sztuki sakralnej. Materiały z sesji naukowej odbytej w Krzeszowie w dniu 20.09.2010, red. S. Kłosowski, Krzeszów 2010, s. 167-208
- August Mocny, August III i ich ministrowie - promotorami architektury i sztuki w osiemnastowiecznej Warszawie, [w:] Ch. Wolf, Johann Sebastian Bach: muzyk i uczony, red. J. Grzeszek, Warszawa 2011, s. 682-700
- Debiut Johanna Georga Plerscha w fabryce pałacowej w Wilanowie, "Studia Wilanowskie" XVIII, 2011, s. 62-75
- "Fabryka" kościoła p.w. Św. Ducha w Warszawie 1707-1730 w świetle źródeł paulińskich – przebieg prac, projektanci, wykonawcy, "Roczniki Humanistyczne KUL. Historia Sztuki" LIX, 4, 2011, s. 81-112
- Fenomen rzeźb Johanna Chrisostoma Redlera, [w:] Radzyń Podlaski. Miasto i rezydencja, red. D. Leszczyńska, G. Michalska, Radzyń Podlaski 2011, s. 101-119
- Nieznane Varsaviana w twórczości Martina Schnella, nadwornego lakiernika królewskiego, "Studia Wilanowskie" XVIII, 2011, s. 140-151
- Historia fundacji i budowy kościoła Św. Krzyża, [w:] Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, red. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 146-153 [wersja angielska: The history of Endowment and Erection of the Holy Cross Church, [w:] Heart of the City. Church of the Holy Cross in Warsaw, ed. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2011, s. 152-159]
- Architektura kościoła Św. Krzyża, [w:] Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, red. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 154-159 [wersja angielska: Architecture of the Holy Cross Church, [w:] Heart of the City. Church of the Holy Cross in Warsaw, ed. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2011, s. 160-167]
- Nagrobek kardynała Michała Stefana Radziejowskiego, [w:] Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, red. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 222-225 [wersja angielska: Monument to Cardinal Michał Stefan Radziejowski (1645-1705) circa 1719-22, [w:] Heart of the City. Church of the Holy Cross in Warsaw, ed. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2011, s. 230-233]
- Ołtarze boczne: Św. Karola Boromeusza (obecnie Św. Józefa) i św. Wincentego a Paulo, [w:] Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, red. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 226-233 [wersja angielska: Side Altars – St. Charles Borromeo (at present St. Joseph) and St. Vincent De Paul 1722-32 and around 1729-30, [w:] Heart of the City. Church of the Holy Cross in Warsaw, ed. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2011, s. 234-241]
- Loże w prezbiterium i transepcie [w:] Serce Miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, red. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2010, s. 234-235 [wersja angielska: Patron’s Lodges in Chancel and Transept 1759, [w:] Heart of the City. Church of the Holy Cross in Warsaw, ed. K. Sztarbałło, M. Wardzyński, Warszawa 2011, s. 242-243]
- "Fabryka" kościoła Św. Ducha w Warszawie w latach 1707-1730 w świetle źródeł paulińskich, [w:] Ex voto. Studia dedykowane Ojcu Janowi Golonce OSPPEw 75. Rocznicę urodzin i w 50. Rocznicę święceń kapłańskich, red. P. Mrozowski, J. Żmudziński, Jasna Góra 2012, s. 355-400
- Franz Anton Vogt, rzeźbiarz warszawskiego rokoka, [w:] Splendor i fantazja. Studia nad rzeźbą rokokową w dawnej Rzeczypospolitej i na Śląsku, red. P. Migasiewicz, Warszawa 2012, s. 71-108
- Porcelana miśnieńska w Warszawie. Z badań nad inwentarzami rezydencji magnaterii warszawskiej, "Studia Wilanowskie" XX, 2012, s. 114-120 [wersja niemiecka: Meissner Porzellan in Warschau. Aus dem Inwentarforschungen zu den Warschauer Hochadelsresidenzen im 18 Jahrhundert], "Studia Wilanowskie" XX, 2012, s. 272-279
- "Ausgeführt werden soll das Epitaph von den ersten Hofbildhauer". Der Warschauer Auftrag Lorenzo Mattiellis Zur Errichtungsgeschichte, Technologie und Deutung "Barockberichte. Informationsblätter des Salzburger Barockmuseums zur bildenden Kunst des 17. und 18. Jahrhuderts" LXI, 2013, s. 96-106
- Barokowe ołtarze warszawskiego kościoła Reformatów. Dzieje powstania, autorstwo, miejsce w sztuce Warszawy, [w:] Non cesso gratias agere Deo et hominibus. Prace ofiarowane Ojcu Doktorowi Anzelmowi Szteinke OFM z okazji 70 roku życia i 50-lecia pracy historyczno-pisarskiej, red. W. M. Michalczyk, C. M. Paczkowski, Kraków – Warszawa 2013, s. 833-848
- Z dziejów wystroju rzeźbiarskiego kościoła Św. Katarzyny na Służewie, [w:] Służew i jego kościół. Materiały z sesji naukowej "Kościół i parafia pw. św. Katarzyny na Służewie – dzieje dawne i nowsze", zorganizowanej w dn. 7-8 listopada 2011 r. staraniem Fundacji Służewskiej, Muzeum Historycznego m.st. Warszawy i Urzędu Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, red. A. Sołtan-Lipska, wyd. Parafia Św. Katarzyny w Warszawie, Warszawa 2013, s. 425-441
- Das Sendomirsche Palais – die Warschauer Residenz von Heinrich Brühl an der Wierzbowa-Straße Aspekte der Architektur und Stadtplanung, [w:] Barocke Repräsentation in der Ära des sächsischen Ministers Heinrich Graf von Brühl (1738–1763), red. T. Torbus, Thorbecke Verlag, Leipzig 2014, s. 85-100
- Sculptors from the Court Circles of Augustus II the Strong and Augustus III, Kings of Poland and Electors of Saxony, [w:] Poland and Artistic Culture of Western Europe 14 th – 20 th Centuries, ed. B. Przybyszewska-Jarmińska, L. Sokół, Warszawa 2014, s. 199-262
- Rzeźba figuralna, [w:] Sztuka Polska, t. 5: Późny barok, rokoko i klasycyzm (XVIII wiek), red. J. Kowalczyk, wyd. Arkady, Warszawa 2015
- Królowa Maria Józefa - zapomniany rozdział saskiego mecenatu w Rzeczypospolitej, [w:] Oświeceniowa republika władców. Rezydencje, kolekcje, mecenat, wyd. Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, red. A. Pieńkos, Warszawa 2016, s. 41-61
- Polskie lata Pierre'a Coudraya - początki klasycyzmu w rzeźbie polskiej. / Die polnischen Jahre des Pierre Coudray - die Anfänge des Klassizismus in der polnischen Skulptur, [w:] Johann Joachim Winckelmann i / und Stanisław Kostka Potocki. Mistrzowie i uczniowie. Meister und Schüler. Materiały Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Warszawa 8-9 maja 2014, red. P. Jaskanis, M. Kuntze, wyd. Winckelmann-Gesellschaft Stendal (RFN), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Stendhal, Warszawa 2016, s. 55-72