Zakład Muzykologii
Kwartalnik „Muzyka”

Telefon: +48 (22) 50 48 238
E-mail: grzegorz.zieziula@ispan.pl

Muzykolog i polonista, doktor nauk humanistycznych (2005, Uniwersytet Warszawski). Laureat „Nagrody im. ks. prof. Hieronima Feichta roku 2005” przyznanej przez Sekcję Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich za dysertację doktorską Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku.
Ukończył polonistykę (1998) i muzykologię (1999) na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1998–2001 popularyzował wiedzę o muzyce poważnej (m.in. na łamach dzienników „Życie” i „Rzeczpospolita”). Od 2003 r. członek redakcji kwartalnika „Muzyka”. Od 2005 r. adiunkt w Zakładzie Muzykologii Instytutu Sztuki PAN.
Pobyty stypendialne i staże naukowe: Berlin (2001, Freie Universität), Paryż (2006, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, program „Kwerendy zagraniczne”), Londyn (2008, The Robert Anderson Research Charitable Trust). Uczestniczył w konferencjach i kongresach we Francji (2004), w Słowenii (2006) i w Irlandii (2008).

 Zakres badań

• Historia i teoria muzyki od schyłku XVIII w. do 1939 r.
• Historia opery
• Dzieje opery w Polsce
• Polonica operowe za granicą
• Związki muzyki z literaturą

Wybór publikacji 

Książki

• [Wydał i wstępem opatrzył / Edited and introduced by Grzegorz Zieziula] Władysław Żeleński. Goplana. Opera romantyczna w trzech aktach / Romantic Opera in Three Acts. Libretto by Ludomir German. Partytura orkiestrowa / Orchestra Score (Wien 1897). Wydanie faksymilowe / Facsimilie Edition (= Monumenta Musicae in Polonia, red. Naczelny / chief editor Barbara  Przybyszewska-Jarmińska, seria / series D: Bibliotheca Antiqua,
  Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016, ISBN  978-83-65630-16-2 (całość); 978-83-65630-14-8 (t.1), 978-83-65630-15-5 (t.2)
• [Wstęp i komentarze: Grzegorz Zieziula] Stanisław Moniuszko: "Halka". Partytura orkiestrowa (Warszawa 1861). Wydanie faksymilowe. Libretto Włodzimierz Wolski. Wydanie w redakcji polsko- i angielskojęzycznej). T. 1–4, Warszawa 2012, Instytut Sztuki PAN, Stowarzyszenie Liber Pro Arte (= Monumenta Musicae in Polonia, red. Barbara Przybyszewska-Jarmińska. Seria: „Bibliotheca Antiqua”).

Artykuły

• Roman Statkowski, kompozytor urodzony w Szczypiornie. Rodzina i krąg znajomych w świetle nowych badań, „Rocznik Kaliski” XLII 2016, s. 11–36
• Z korespondencji Romana Statkowskiego. Postscriptum (listy do Ludwiki Trębickiej z lat 1919 – 1925), „Muzyka” 61: 2016 nr 4, s. 91–109
• From Ariadne to Halka: The "melodrama model" in Moniuszko’s opera and its echoes in iconography, w: Music, politics and ideology in the visual arts, red. Paweł Gancarczyk & Dominika Grabiec, Warszawa 2015, s. 67–84 (=Ikonografia muzyczna. Studia i materiały / Musical Iconography. Studies and Materials)
• From „Bettly” in French to „Die Schweizerhütte” in German: The foreign-language operas of Stanisław Moniuszko, „Muzyka” 60: 2015 nr 4, s. 69-96
• Moniuszko i Paryż, „Muzyka” 58: 2013, nr 3, s. 75 –91
• Od Ariadny do Halki: „model melodramy" w operze Moniuszki i jego pogłosy w ikonografii. „Muzyka” 57:2012 nr 3 s. 35–51
• Moniuszko's Halka – a Return to the Sources, „De Musica” XVI 2012, www.demusica.pl
• Z korespondencji Romana Statkowskiego, „Muzyka” 56: 2011 nr 1, s. 47–62
• Monbar, bohater opery Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego. Między prawdą historyczną a literacką konwencją, [w:] Od literatury do opery i z powrotem. Studia nad estetyką teatru operowego. Jarek Mianowski (1966–2009) in memoriam, red. Ryszard Daniel Golianek i Piotr Urbański, Toruń 2010, s. 47–64
• Wokół opery „Goplana” Władysława Żeleńskiego: pytania o genezę i styl, [w:] O Słowackim – „umysły ludzi różne”, red. Urszula  Makowska, Warszawa 2009 IS PAN, s. 127–148
• Kulisy „błyskotliwego zwycięstwa” w przededniu klęski Tannhäusera: Pierre de Médicis Józefa Poniatowskiego na scenie paryskiej Opery (1860), „Muzyka” 54: 2009, nr 2, s. 73–101
• W kręgu weryzmu i Literaturoper: „Wyrok” Zygmunta Noskowskiego (1906), „Muzyka” 54: 2009, nr 3–4, s. 101–118
• „Лівія Квінтілла”: Oпера Зигмунта Носковського [„Livia Kvintilla”: Opera Zigmunta Noskovs'kogo], „Студії Мистецтвознавчі” [„Studiï mystectvoznavči”] [Kijów] 2008, nr 3 (23), s. 87–100
• Życie i twórczość Władysława Żeleńskiego w świetle źródeł epistolarnych, „Muzyka” 53: 2008, nr 4, s. 89–104
• Between utilitarian and autonomous: Polish opera in the second half of the nineteenth century, „De Musica Disserenda” [Lublana] 3: 2007, nr 1, s. 37–46
• Le flibustier emprisonné dans une « pièce à sauvetage » : Monbar, héros de l’opéra de Dobrzyński, „Théâtre et Drame Musical” [Paryż] 4: 2006, nr 7–8, s. 151–162
• Ideał opery i jego urzeczywistnienie: „Livia Quintilla” Zygmunta Noskowskiego, „Muzyka” 51: 2006, nr 1, s. 147–179
• Nurt kosmopolityczny w polskiej twórczości operowej drugiej połowy XIX wieku, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 5: 2006, s. 155–171
• „Paria” Stanisława Moniuszki: wokół ‘poważnej’ opery, muzyki do tragedii Delavigne’a i muzycznego orientalizmu, [w:] Teatr operowy Stanisława Moniuszki. Rekonesanse, red. Maciej Jabłoński i Elżbieta Nowicka, Poznań 2005 PTPN, s. 37–55
• Przekleństwo władzy, obsesja zemsty, nieodgadnione wyroki Parek: „Philaenis” („Filenis”), opera Romana Statkowskiego, „Muzyka” 50: 2005, nr 3, s. 89–118
• Werystyczne „loci comunes“ i relikty „grand opéra”: „Il Vendicatore”, opera Adama Münchheimera, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 4: 2005, s. 89–105
• Niechciany kosmopolityzm. Warszawscy epigoni francuskich „operzystów”, [w:] Teorie opery, red. Maciej Jabłoński, Poznań 2004 PTPN, s. 109–135
• Do dyskusji o „kosmopolityzmie“: opery „Livia Quintilla“ Zygmunta Noskowskiego i „Filenis“ Romana Statkowskiego w oczach krytyki prasowej, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 3: 2004, s. 79–93
• „Filenis” albo dzieje londyńskiej „deweny” Romana Statkowskiego (nieznana korespondencja R. Statkowskiego), „Ruch Muzyczny” 48: 2004, nr 2 z dn. 25 stycznia, s. 31–34
• Polskie inkarnacje opery werystycznej, [w:] Europejski repertuar muzyczny na ziemiach Polski, red. Elżbieta Wojnowska, Warszawa 2003 BN, s. 101–112
• Koncerty Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego w Niemczech w latach 1845–1847, „Przegląd Muzykologiczny” 2: 2002, nr 2, s. 81–97
• Kompozytorzy polscy wobec przemian w europejskim teatrze operowym drugiej połowy XIX wieku, [w:] Muzyka wobec przemian kultury i cywilizacji, red. Ludwik Bielawski, J. Katarzyna Dadak-Kozicka i Agnieszka Leszczyńska, Warszawa 2001 IS PAN, s. 151–160
• Poznańskie koncerty Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, „Muzyka”, 45: 2000, nr 1, s. 47–57
• Kilka uwag o libretcie opery „Monbar, czyli Flibustierowie” Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego (przyczynek do dziejów polskiej opery romantycznej,[w:] Muzykologia u progu trzeciego tysiąclecia. Teoria i praktyka, red. Ludwik Bielawski, J. Katarzyna Dadak-Kozicka i Agnieszka Leszczyńska, Warszawa 2000 AMFC–IS PAN, s. 93–102

Recenzje

• Album Jana Ludevita Prochazky z let 1860–1888 / The Prochazka Album (1860–1888), ed. Jana Vojtěškova & Jiři K. Kroupa, Praha 2013, „Muzyka” 61: 2016 nr 4, s. 136–138
• European fin-de-siècle and Polish modernism: The music of Mieczysław Karłowicz, ed. Luca Sala, Bologna 2010, „Muzyka” 58: 2013, nr 2, s. 94 –99
• Juliana Ličinić van Walstijn: „Teatro di Poesia” in the opera house: the collaboration of Antonio Smareglia and Silvio Benco. Zagreb 2009. „Muzyka” 56:2011, nr 3
• Chopin e il suono di Pleyel. Arte e musica nella Parigi romantica / Chopin and the Pleyel sound. Art and Music in Romantic Paris / Chopin et le son Pleyel. Art et musique dans le Paris romantique. Red. Florence Gétreau, opr. graficzne Claudio Zamperini i Luca Sala. Milano 2010. „Muzyka” 56:2011, nr 2
• Jean-Jacques Eigeldinger, Chopin et Pleyel, Paris 2010, „Muzyka” 56: 2011, nr 1, s. 148–154
• Le rayonnement de l’opéra-comique en Europe au XIXe siècle. Actes du colloque international de musicologie tenu à Prague 12–14 mai 1999, éd. Milan Pospíšil, Arnold Jacobshagen, Francis Claudon, Marta Ottlová, Prague 2003, „Muzyka” 52: 2007, nr 3, s. 152–159
• Hervé Lacombe: The Keys to French Opera in the Nineteenth Century, Berkeley 2001, „Muzyka” 50: 2005, nr 3, s. 149–155
• Opera polska w XVIII i XIX wieku, red. Maciej Jabłoński, Jan Stęszewski i Janina Tatarska, Poznań 2000 (w serii: Poznańskie studia operowe, t. 2), „Ruch Muzyczny” 44: 2000, nr 25 z dn. 10 grudnia, s. 37–38

Edycje

• Korespondencja Romana Statkowskiego z lat 1899–1913, oprac. Grzegorz Zieziula, „Muzyka” 56: 2011, nr 1, s. 63–128

Hasła encyklopedyczne

• Józef Damse (1788–1852), Ignacy Feliks Dobrzyński (1807–1867), Zbigniew Drzewiecki (1890–1971), Stanisław Duniecki (1839–1870), Adam Münchheimer (1830–1904), Władysław Żeleński (1837–1821) w "Die Musik in Geschichte und Gegenwart (MGG). Allgemeine Enziklopädie der Musik" (Personenteil) (red. Ludwig Finscher, Baerenreiter Verlag, Kassel 2001-2007)
• Das Gespensterschloss [Straszny dwór], Halka, Stanisław Moniuszko (1819–1872) w "Lexikon der Oper. Komponisten – Werke – Interpreten – Sachbegriffe" (red. Elisabeth Schmierer, Laaber–Verlag, Bayreuth – Laaber 2002)

Teksty popularnonaukowe

• Монюшко без границ [Monûško bez granic], [Novaâ Pol'ša ] XVIII 2016 nr 5 (185), s. 66–70
• Moniuszko bez granic, „Ruch Muzyczny” 2015, nr 11, s. 14–16
• Powrót do źródeł, „Muzyka w Mieście” 2013, nr 7–8, s. 46–49
• Tannhäuser Wagnera w Paryżu: zachwyt Baudelaire'a, śmiech Scuda i ironia Fiorentina, „Muzyka w Mieście” 2013, nr 7– 8, s. 34–37
• Teatr Wielki – Opera Narodowa, [w:] Muzyczne miasta / Cities of Music: Warszawa 2005. Program [cyklu koncertów], red. Marcin Majchrowski, Adam Suprynowicz, Warszawa 2005: Polskie Radio S.A., s. 44–47
• „Beata”, opera w jednym akcie Stanisława Moniuszki, [w:] VI Festiwal Muzyczny Polskiego Radia „Romantyczne ojczyzny Stanisława Moniuszki, Warszawa, 16–24 maja 2003 r., red. Marcin Majchrowski i Adam Suprynowicz,  Warszawa 2003: Polskie Radio S.A., s. 82–89
• Na burym kóniku (Pieśni kurpiowskie Op. 75 na chór mieszany a capella H.M. Góreckiego), „Tygodnik Ostrołęcki” 2003, nr 18 (1208) z dn. 6 maja, s. 18–19
• Niekompletny portret wieszcza (S. Moniuszko i losy jego spuścizny), „Rzeczpospolita” 2001, nr 157 (5930) z dn. 7–8 lipca, dodatek „Plus–Minus”, s. D5
• Romantyczne przeszkody (Twórcy opery polskiej: Opera przed Moniuszką), „Rzeczpospolita” 2001, nr 89 (5862) z dn. 14–16 kwietnia, dodatek „Plus–Minus”, s. D9
• Niedole wędrownego kapelmistrza  (Sylwetki: Twórcy opery polskiej – Stanisław Duniecki), „Rzeczpospolita” 2001, nr 53 (5826) z dn. 3–4 marca, dodatek „Plus–Minus”, s. D7
• Ignacego Dobrzyńskiego podróż muzykalna po Niemczech (1845–1847), „Ruch Muzyczny” 45: 2001, nr 3 z dn. 4 lutego, s. 32–35
• Uroda wieku, który bezpowrotnie mija (Twórcy opery polskiej: Adam Münchheimer), „Rzeczpospolita” 2000, nr 299 (5769) z dn. 23–26 grudnia, dodatek „Plus–Minus”, s. D9
• Muzyk z Nôtre Dame (Sylwetki: André Campra i jego „Tancrède” w Warszawskiej Operze Kameralnej), „Rzeczpospolita” 2000, nr 263 (5733) z dn. 10–12 listopada, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• Znikające byty (Czasopisma muzyczne w Polsce), „Rzeczpospolita” 2000, nr 253 (5723) z dn. 28–29 października, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• W pajęczynie informacji (Internet: polski meloman ma już dzisiaj w czym wybierać), „Rzeczpospolita” 2000, nr 205 (5675) z dn. 2–3 września, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• Galopująca armia wirtuozów (Rozważania: Witold Gombrowicz i muzyka), „Rzeczpospolita” 2000, nr 90 (5560) z dn. 15–16 kwietnia, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• Rachela, córka kardynała (Opera: Powrót “Żydówki” Jacques’a Fromentala Halévy’ego), „Rzeczpospolita” 2000, nr 54 (5524) z dn. 4–5 marca, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• Hasse i jego „warszawska” opera, „Ruch Muzyczny” 44: 2000, nr 3 z dn. 6 lutego, s. 23–24
• F. Chopin: Utwory w opracowaniach kameralnych, Polski Impresariat Muzyczny CD-S-001, CD-S-003, CD-S-004 (1995, 1998), „Ruch Muzyczny” 44: 2000 nr 4 z dn. 20 lutego, s. 41 (rec. płyty)
• F. Liszt: Missa solemnis „Graner Messe” pour la dédicace de la Basilique d’Esztregom, Arte Nova Classics 74321 65418 2 (1999), „Ruch Muzyczny” 44: 2000 nr 20 z dn. 1 października, s. 42 (rec. płyty)
• W.A. Mozart: I Koncert G-dur KV 313 na flet i orkiestrę; Koncert B-dur KV 191 na fagot i orkiestrę, R. Strauss: Koncert D-dur na obój i małą oriestrę, Sony Classical SK 61884 (2000), „Ruch Muzyczny” 44: 2000 nr 20 z dn. 1 października, s. 43 (rec. płyty)
• P. Hindemith: Symphonia Serena, Symphonie „Die Harmonie der Welt”, Decca 458 899-2 (1999), „Ruch Muzyczny” 44: 2000 nr 22 z dn. 29 października, s. 42–43 (rec. płyty)
• Traviata w Paryżu, „Ruch Muzyczny” 44: 2000 nr 25 z dn. 10 grudnia, s. 41–42 (rec. płyty: G. Verdi: Traviata, Teldec 8573-82741-2 (2000)
• Kompozytor króla Sasa (Przed premierą: Johann Adolf Hasse i jego „Zenobia”), „Rzeczpospolita” 1999, nr 255 (5420), dodatek „Plus Minus” z dn. 30 października–1 listopada, s. D7
• Między zazdrością a zachwytem (Sylwetki: 10. rocznica śmierci Herberta von Karajana), „Rzeczpospolita” 1999, nr 159 (5324) z dn. 10–11 lipca, dodatek „Plus Minus”, s. D7
• Podróże po ziemi nieznanej (Opera: Sprawozdanie z konferencji „Opera polska XVIII i XIX w.”, Poznań, 17–18 maja 1999), „Rzeczpospolita” 1999, nr 124 (5289), dodatek „Plus Minus” z dn. 29–30 maja, s. VII
• Namiestnik Wielkiego Księstwa (Muzycy z czasów Chopina: Antoni Radziwiłł i jego „Faust”), „Rzeczpospolita” 1999, nr 101 (5266) z dn. 30 kwietnia–3 maja, dodatek „Plus Minus”, s. VII
• Losy odmienne (Muzycy z czasów Chopina: Ignacy Feliks Dobrzyński), „Rzeczpospolita” 1999, nr 67 (5232) z dn. 20–21 marca, dodatek „Plus Minus”, s. 19
• Wieczny tułacz (Sylwetki 190. rocznica urodzin Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego), „Rzeczpospolita” 1999, nr 31 (5196) z dn. 6–7 lutego, dodatek „Plus Minus”, s. 19
• Mam swój styl (wywiad z Krzysztofem Pendereckim), „Życie” 1999, z dn. 19 stycznia, s. 6
• H. Berlioz: La damnation de Faust (Potępienie Fausta), Deutsche Gramophon 453 500-2 (1998), „Ruch Muzyczny” 43: 1999 nr 17 z dn. 22 sierpnia, s. 44 (rec. płyty)
• R. Schumann: Der Rose Pilgerfahrt, Nachtlied op. 108, Opus 111 OPS 30190 (1998), „Ruch Muzyczny” 43: 1999 nr 17 z dn. 22 sierpnia, s. 42 (rec. płyty)
• Diabeł w paryskiej operze (Sylwetki: Giacomo Meyerbeer, twórca zapomniany), „Rzeczpospolita” 1998, nr 301 (5161), dodatek „Plus Minus” z dn. 24–27 grudnia, s. IX
• „Maski”, „Pieśni...” i „Kołysanki” Karola Szymanowskigo, „Gazeta Filharmonii Narodowej, grudzień 1996–styczeń 1997, s. [3]