Pierwszy Podhalański Popis Konkursowy Ludowych Muzyk Góralskich. Zakopane 18–20 kwietnia 1952 to dwupłytowy album prezentujący archiwalny zapis fonograficzny bezprecedensowego konkursu kapel ludowych, który odbył się w Sali teatralnej hotelu Morskie Oko przy słynnych Krupówkach ku uczczeniu piętnastej rocznicy śmierci Karola Szymanowskiego.
Na płytach zaprezentowano niemal trzy godziny muzyki, co stanowi prawie pełny zapis zmagań konkursowych najprzedniejszych ówczesnych kapel, tak zwanych muzyk podhalańskich. Do konkursu, w którego organizację i przebieg zaangażowany był również Państwowy Instytut Sztuki (obecnie Instytut Sztuki PAN), realizujący w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku Ogólnopolską Akcję Zbierania Folkloru Muzycznego, zgłosiło się 35 muzyk góralskich, zaś na scenie wystąpiły ostatecznie 24 zespoły. Większość muzyków, zwłaszcza prymistów, pochodzących z dawnych rodów muzykanckich, które od wielu pokoleń kultywowały staroświeckie nuty góralskie, działało jeszcze w okresie międzywojennym. Pamiętali oni czasy słynnego Bartusia Obrochty, a ci, urodzeni w XIX wieku (najstarszy muzyk, który wystąpił w konkursie urodził się w 1888 r.) przesiąknięci byli nutami sabałowymi, przejętymi „z pierwszej ręki”. I choć zagrali oni – w większości – pierwszy raz na scenie i przed publicznością, a więc w całkiem odmiennych okolicznościach niż te, do których przywykli na weselach, posiadach, muzykach, ich nuty zabrzmiały autentycznie. Po pół wieku nagrania zrealizowane przez Ekipę Krakowską Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego stanowią dokument o szczególnej wartości historycznej.
Na płycie zamieszczono nuty góralskie w wykonaniu następujących muzyk:
Muzyka Obrochtów z Zakopanego
Muzyka Bronisławy Koniecznej-Dziadoń z Bukowiny Tatrzańskiej
Muzyka Maśniaków z Kościeliska
Muzyka Chotarskich z Kościeliska
Muzyka Jana Stachonia-Kaducka z Olczy
Muzyka Dusów z Białego Dunajca
Muzyka Duchów ze Starego Bytrego
Muzyka Józefa Chyca z Zakopanego
Muzyka Bartłomieja Stanka z Zaskala
Muzyka „Sabała” z Podczerwonego
Muzyka Graców z Zubsuchego-Zagrody
Muzyka Wincentego Czernika-Kumkasa z Poronina
Muzyka Chramców ze Skrzypnego
Muzyka Stanisława Fąfrowicza z Zakopanego
Muzyka Sobka Fąfrowicza z Maruszyny
Muzyka Władysława Cudzicha z Poronina
Do dwupłytowego albumu dołączono obszerny booklet zawierający eseje etnomuzykologów Aleksandry Szurmiak-Boguckiej i Jacka Jackowskiego. W booklecie znajdują się również: spis nagrań, informacje o muzykach oraz streszczenie w języku angielskim. Teksty są ilustrowane cennymi archiwalnymi fotografiami pochodzącymi m.in. ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego oraz z kolekcji prywatnych.
Jacek Jackowski
Publikację sfinansowano w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012-2014.
"The First Podhale Contest Show of Goral Folk Music Groups, Zakopane, 18-20 April 1952"
This 2CD album presents archival recordings of traditional instrumental music of Podhale region situated in southern borderland of Poland at the foot of the Tatra mountains. First recordings were made in 1904 and 1913-1914. None of ethnographical regions of Poland has similar to Podhale number of survived phonographic archival recordings taken before I WW. Recordings presented on this CD were taken in 1952 during the Contest Show of Goral Folk Music Groups. It was a show of still alive and remembered, yet not transformed, as it is nowadays, traditional music which was thriving at that time. The jury selected following laureates: Obrochta Family Band from Zakopane – firs prize; Bronisława Konieczna Dziadoń’s Band form Bukowina Tatrzańska and Maśniak Family Band from Kościelisko – two equivalent second prizes; Chotarski Family Band from Kościelisko and Jan Stachoń-Kaducek’s Band from Zakopane-Olcza – two equivalent third prizes. Bands taking part in the Contest Show basically presented full repertoire of traditional notes trying to show their various types of specific regional names.