Specjalista dokumentalista
Zbiory Fonograficzne

E-mail: anna.rutkowska@ispan.pl
Tel. (+48 22) 50 48 253

Reżyserka dźwięku i badaczka o szerokim spektrum zainteresowań audytywnych; absolwentka wydziału Reżyserii Dźwięku UMFC im F. Chopina w Warszawie [1999], laureatka II nagrody Ogólnopolskiego Konkursu Prac Magisterskich Wyższych Uczelni Muzycznych [2000] za pracę "Postmodernizm w fonografii" (promotor: prof. J. Dankowska, recenzent: red. Bohdan Pociej); stypendystka Fundacji Batorego i DAAD Wydziału Tonmeister w Hochschule der Kuenste w Berlinie [1996, 1998]. Absolwentka PSSM im. J. Elsnera w Warszawie w specjalności gitara klasyczna. Laureatka krajowych i międzynarodowych konkursów gitarowych: II nagroda Citta di Stresa, Włochy, [1993], wyróżnienie Frosinone, Włochy, [1991], I nagroda Regionalnych Przesłuchań Gitarowych, Warszawa [1992].

Od 1999 r. reżyser rekonstrukcji nagrań archiwalnych w Archiwum Polskiego Radia SA; od 2009 r. wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej im. L. Schillera w Łodzi; od 2009 r. współpracownik zaś od 2019 r. specjalista-dokumentalista w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Autorka licznych rekonstrukcji nagrań archiwalnych, wydanych w seriach ISPAN i Muzyka Źródeł, w tym nagradzanych: Fonogram Źródeł [2017, 2018, 2019] i nominowanych: Fryderyk 2018, Fryderyk 2020; reżyserka nagrań muzycznych oraz projektantka dźwięku do filmów fabularnych, dokumentalnych i teatrów telewizji. Jurorka regionalnych konkursów i przeglądów muzyki tradycyjnej ale też międzynarodowego konkursu Piosenki Eurowizja 1994. Od roku 2000 zajmuje się czynnie ochroną polskich dóbr fonograficznych.

Jako badaczka od lat eksploruje temat sposobu funkcjonowania dziedzictwa fonograficznego w kulturze polskiej i światowej. Jej zainteresowania badawcze to: fonografia jako zjawisko kulturowo-społeczne, reżyseria dźwięku w pracy badawczej, rekonstrukcja nagrań archiwalnych oraz konserwacja fonogramów. Autorka publikacji i wystąpień konferencyjnych na temat estetyki i kultury dźwięku, nagrań oraz archiwów nagraniowych w ujęciu tak technologicznym jak i estetycznym. 
[ORCID nr 0000-0003-4854-3584]

Konsultantka projektów digitalizacyjnych dla głównych instytucji Polski (Senat Rzeczypospolitej, Fonoteka UMFC, Zbiory Fonograficzne ISPAN, Archiwum PRSA i inne). Autorka metod odczytu problematycznych analogowych nośników dźwięku. Uczestniczka projektu Dariah_Lab 2021-2023 : Cyfrowa Infrastruktura Badawcza dla Humanistyki i Nauk o Sztuce DARIAH-PL. Popularyzatorka wiedzy o fonografii i aktywna uczestniczka Festiwalu Nauki, Pikników Naukowych Polskiego Radia oraz programów radiowych, społecznościowych i telewizyjnych [8 czerwiec 2019 o rekonstrukcji nagrania recitalu Witolda Małcużyńskiego na Wawelu dla TVP Warszawa].

Artystyczny dorobek fonograficzny (wybór)

Artystyczny dorobek filmowy (wybór)

Najważniejsze publikacje:

1. Postmodernizm w fonografii w: W kręgu muzyki i myśli humanistycznej, Zeszyty naukowe nr 46, Warszawa 1999 s 168-212
2. Postmodernizm w: Kompozytorzy polscy 1918-2000 cz I Eseje pod red. M. Podhajskiego, Gdańsk-Warszawa 2005 s. 283-295
3. Etyka i estetyka rekonstrukcji dźwięku w: Muzyka nr 3 (234) 2014 s. 115-150
4. Konserwator fonogramu – zawód nieistniejący w Polsce w: Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne pod red. J. Jackowskiego Warszawa 2017 t. 1 s. 180-195
5. Fonografia dla nauki – zarys problematyki w: Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne pod red. J. Jackowskiego Warszawa 2019 t. 2 s. 256-290
6. Iryna Dovhalyuk, Fonografowanie narodowej muzyki w Ukrainie. Historia, metodologia, tendencje, Lwów 2016, artykuł recenzyjny w: Muzyka nr 4 (263) 2021 s. 131-136
7. Oblicza gitary w Archiwum Polskiego Radia w: Edukacja Muzyczna nr 17 (2022) (przyjęta do druku) 

Najważniejsze wystąpienia konferencyjne:

1. Syndrom lepkiej taśmy w Polsce – studium przypadku: V konferencja z cyklu "Polska Muzyka Tradycyjna – Dziedzictwo Fonograficzne", 5 grudnia 2022 r. ISPAN Warszawa;
2. Obraz gitary w Archiwum Polskiego Radia: III Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Artystyczna Doktorantów i Młodych Naukowców "Oblicza gitary w badaniach naukowych", 20 kwietnia 2022 r. UJD Częstochowa;
3. Ukraińska muzyka ludowa w badaniach Iryny Dovhalyuk: Sympozjum online "Україна!/Ukraina! Kultura-sztuka-tożsamość", 14 marca 2022 r. ISPAN;
4. Semiotyka dźwięku: IV konferencja z cyklu: "Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie", 22 września 2020
5. "Fonografia dla muzyki i nauki: historia, relacje, współczesność', 25-26 września 2018 r, Sesja naukowa: Urodziny fonografu, Instytut Sztuki PAN w Warszawie;
6. "Urządzenia i procesy wykorzystywane przy digitalizacji zasobów muzycznych", Przegląd zagadnień w ramach projektu "Kultura w zasięgu 2.0", Toruński Park Technologiczny 11 grudnia 2018 r. Toruń;
7. „Ochrona dóbr fonograficznych – stan obecny i zamierzenia”, III Konwencja Muzyki Polskiej, maj 2017, Biblioteka Narodowa w Warszawie;
8. "Radiowe historie jakości dźwięku", Seminarium "Historie radia", 15 kwietnia 2016 Uniwersytet M. Kopernika, Toruń;
9. „Konserwator fonogramu – zawód w Polsce nieistniejący”, Seminarium pt.: „Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne,” wrzesień 2015, Instytut Sztuki PAN w Warszawie;
10. "Korekcja prędkości odtwarzania nagrań', październik 2013, XIII Ogólnopolska Konferencja Bibliotekarzy Muzycznych i V Ogólnopolska Konferencja Fonotek w Bydgoszczy;
11. "O problemie głośności i nowych sposobach jej pomiaru", luty 2013, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera w Łodzi;
12. "Konwencje reżyserii dźwięku - o wierności przekazu dźwięku w nagraniach w stosunku do dźwięku na żywo" , wrzesień 2012, XVI Festiwal Nauki w Warszawie, Polskie Radio Studio im. Wł. Szpilmana w Warszawie;
13. "Ekspresyjna rola dźwięku w filmie dokumentalnym na przykładzie filmu "Grotowski-Flaszen"  (case-study)", styczeń 2012, Warsztaty "Dźwięki w filmie" Toya Studios w Łodzi;
14. "Jaką metodą digitalizować i archiwizować nagrania muzyczne", wrzesień 2011, XV Festiwal Nauki w Warszawie, Polskie Radio, Studio Muzyczne im. A. Osieckiej w Warszawie;
15. "Metodyka pracy w archiwum nagraniowym", Grudzień 2011, Archiwum Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie.