Zakład Filmoznawstwa, Sztuk Audiowizualnych i Antropologii Kultury / Department of Film Studies, Audiovisual Arts and Anthropology of Culture
Pracownia Filmoznawstwa / Film Studies Section
„Kwartalnik Filmowy” – redaktorka / editor
Telefon: +48 (22) 50 48 234
E-mail: ewa.fiuk@ispan.pl
https://orcid.org/0000-0002-9908-8510
Nota biograficzna | Biographical note | |
Filmoznawczyni, adiunktka w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Autorka monografii Inicjacje, tożsamość, pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków (2012) i Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera (2016) oraz wielu publikacji, w tym także przekładów z języka niemieckiego, w tomach zbiorowych i czasopismach. Redaktorka „Kwartalnika Filmowego”. Członkini Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz European Network for Cinema and Media Studies; członkini zarządu Towarzystwa Polsko-Niemieckiego w Krakowie; zasiada w Radzie Naukowej serii wydawniczej „Niemcy – Media – Kultura” Uniwersytetu Wrocławskiego. | Film scholar, Assistant Professor at the Institute of Art, Polish Academy of Sciences (Warsaw); film writer and contributor to many magazines, periodicals and books; translator and interpreter working in Polish and German; editor of Kwartalnik Filmowy. Author of the books Inicjacje, tożsamość, pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków [Initiations, Identity, Memory: German Cinema at the Turn of Centuries] (2012) and Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera [Worlds of Images, Dimensions of Sounds: Cinematic Work of Tom Tykwer] (2016). Member of the Polish Society for Film and Media Studies and the European Network for Cinema and Media Studies; member of the board of the Polish-German Society in Cracow; member of the Scientific Council of the publishing series Germany – Media – Culture of the University of Wrocław. | |
Zakres badań | Fields of research | |
|
|
WYBRANE PUBLIKACJE / SELECTED PUBLICATIONS
Monografie / Monographies
- Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera, Atut, Wrocław 2016.
- Inicjacje, tożsamość, pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków, Atut, Wrocław 2012.
Artykuły w czasopismach i tomach zbiorowych / Articles in journals and edited volumes
- Ujęcie z wnętrza rzeczy. Przypadek „Purpurowego morza” Amel Alzakout i Khaleda Abdulwaheda, „Kwartalnik Filmowy” 2022, nr 118.
- Gwinejczyk na Alexanderplatz, czyli o możliwości zanieczyszczenia dominującej narracji, „Kwartalnik Filmowy” 2021, nr 114.
- Słownik współczesnej kultury niemieckiej, tom II, red. K. Ruchniewicz, M. Zybura, WNI, Poznań 2021 (6 haseł).
- O opowiadaniu i umieraniu. „Angielski pacjent” Anthony’ego Minghelli, [w:] Lekarz na wojnie. Studia z historii literatury i medycyny, red. E. Białek, D. Lewera, Quaestio, Wrocław 2020.
- Transgresja i dyskryminacja. Sztuczne kobiety w kinie fantastycznonaukowym, „Kwartalnik Filmowy” 2020, nr 110.
- Dyskursy postpamięci we współczesnym transnarodowym filmie niemieckim, „Politeja” 2020, nr 65.
- Przestrzenie migracji. Przypadek kina niemieckiego, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 107.
- Zaungäste – polnische und deutsche Kinematographie nach 1989 im gegenseitigen Kontext und Dialog, [w:] (Un)versöhnt? Gedanken über die deutsch-polnischen. Beziehungen nach 1945, red. T. Skonieczny, Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung Krzyżowa, Wrocław 2019.
- Zza płotu – kinematografia polska i niemiecka po roku 1989 we wzajemnym kontekście i dialogu, [w:] (Nie)symboliczne pojednanie. Rozważania o relacjach polsko-niemieckich po 1945 roku, red. T. Skonieczny, Wydawnictwo Fundacja Krzyżowa, Wrocław 2019.
- Cztery historie filmowe z miastem w tle. O berlińskim obliczu transformacji w kinie niemieckim, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 105.
- Melanż historii, polityki i liryzmu – przyczynek do analizy filmu „Patriotka” Alexandra Klugego, „Kwartalnik Filmowy” 2018, nr 104.
- „Szkoła berlińska”, czyli postulat filmu jako sztuki albo „tęsknota za ocaleniem opowieści”, „Kwartalnik Filmowy” 2018, nr 101-102.
- Tragikomiczna niepozorność życia. „Przyjeżdża orkiestra” Erana Kolirina, [w:] Współczesne kino izraelskie 2, red. J. Preizner, Wydawnictwo Austeria, Kraków – Budapeszt – Syrakuzy 2018.
- Słownik współczesnej kultury niemieckiej, tom I, red. K. Ruchniewicz, M. Zybura, WNI, Poznań 2018 (5 haseł).
- Kino końca wieku. Historia filmu, tom IV, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Universitas, Kraków 2018 (2 hasła).
- Pełnia obrazu, pełnia dźwięku. Rodzaje ekranowej prezentacji w filmie „Wypełnić pustkę” Ramy Burshtein, [w:] Współczesne kino izraelskie, red. J. Preizner, Austeria, Kraków – Budapeszt 2015.
- Kobieta, która wyszła z ruin. „Małżeństwo Marii Braun”, [w:] Kino Hanny Schygulli, red. A. Gwóźdź, Atut, Wrocław 2015.
- Roman i Sylwia w poszukiwaniu szczęśliwego losu – o wieloznaczeniowości filmu „Bo oszalałem dla niej”, [w:] Sylwester Chęciński, red. R. Bubnicki, A. Dębski, Gajt, Wrocław 2015.
- Kobieta – Inna, Obca. Bohaterki i autorki niemieckiego kina migracyjnego, [w:] Między filmem a teatrem II. Napięcie i poznanie: O inter-, multi- i transkulturowej komunikacji w sztukach widowiskowych, red. S. Bobowski, P. Rudzki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2013.
- Przenikania, analogie, inspiracje – współczesny film polski i niemiecki, [w:] W drodze do sąsiada, red. A. Dębski, A. Gwóźdź, Atut, Wrocław 2013.
- Czytając obrazy, oglądając zapachy, wąchając słowa… O synestetycznym świecie „Pachnidła” Patricka Süskinda i Toma Tykwera, [w:] Przestrzenie intermedialności. Adaptacje literatury niemieckojęzycznej, red. K. Kupczyńska, M. Saryusz-Wolska, Atut, Wrocław 2012.
- Między filmem a malarstwem. Metafizyka obrazu w „Melancholii” Larsa von Triera, [w:] Wobec metafizyki. Filozofia – sztuka – film, red. A. Gielarowski, U. Tes, Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
- Papierosy, piruety, ptasie pióra – o symboliczności i symbolice „Strachów”, [w:] Stanisław Lenartowicz – twórca osobny, red. R. Bubnicki, A. Dębski, GAJT, Wrocław 2011.
- Słodycz milczenia, gorycz oczekiwania – o elokwencji obrazów w filmie „Miód” Semiha Kaplanoğlu w kontekście Heideggerowskiej refleksji nad językiem, [w:] W stronę kina filozoficznego, red. U. Tes, WSFP Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.
- Historia Frakcji Czerwonej Armii i jej filmowe multiplikacje, „Kwartalnik Filmowy” 2010, nr 69.
- Fundament europejskiej pamięci kulturowej czy przykład Baudrillardowskiego simulacrum? Filmowe (re)konstrukcje muru berlińskiego, „Kultura Współczesna” 2009, nr 4.
- Fatih Akin: bardzo osobiste kino, [w:] Autorzy kina europejskiego V, red. A. Helman, A. Pitrus, Rabid, Kraków 2009.
- Nowe spojrzenie na własne dzieje. „Życie na podsłuchu” Floriana Henckela von Donnersmarcka w świetle rozważań społeczno-historycznych, „Kwartalnik Filmowy” 2007, nr 57-58.
- „Gdybym mógł być wszystkimi ludźmi we wszystkich miejscach”. Bohater kina drogi Wima Wendersa poszukuje tożsamości, [w:] Media, ciało, pamięć. O współczesnych tożsamościach kulturowych, red. A. Gwóźdź, A. Nieracka-Ćwikiel, Instytut im. Adama Mickiewicza, Warszawa 2006.
- Kwestia społeczna w filmie niemieckim po 1990 r., „Kultura Popularna” 2005, nr 2.
- Tom Tykwer. Między baśnią, przypowieścią i krytyką społeczną, [w:] Autorzy kina europejskiego II, red. A. Helman, A. Pitrus, Rabid, Kraków 2004.
- Wyjść z izolacji. Kino Toma Tykwera, „Kultura Popularna” 2004, nr 3.
- Nowe niemieckie kino gatunków wobec II wojny światowej, [w:] Kino niemieckie w dialogu pokoleń i kultur, red. A. Gwóźdź, Rabid, Kraków 2004.
Przekłady / Translations
- Heide Schlüpmann, Wychowanie publiczności albo prehistoria kina weimarskiego, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, część II, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Atut, Wrocław 2016 (przekład z języka niemieckiego).
- Jan-Christopher Horak, Samochód, kolej żelazna i miasto – wczesne kino i awangarda, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, część I, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Atut, Wrocław 2016 (przekład z języka niemieckiego).
- Frank Kessler, Czytelne ciała, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, część I, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Atut, Wrocław 2016 (przekład z języka niemieckiego).
- Martin Loiperdinger, Przyjazd pociągu Louisa Lumière’a. Mit założycielski nowego medium, [w:] KINtop. Antologia wczesnego kina, część I, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Atut, Wrocław 2016 (przekład z języka niemieckiego).
- Siegfried Zielinski, Przeszłość i przyszłość, czyli przestrzenie możliwego. Przyczynek do badań nad kinem jako wehikułem czasu, „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 85 (przekład z języka niemieckiego).
- Margarete Wach, Polscy i niemieccy twórcy filmowi w drodze do sąsiada, [w:] W drodze do sąsiada. Polsko-niemieckie spotkania filmowe, red. A. Dębski, A. Gwóźdź, Atut, Wrocław 2013 (przekład z języka niemieckiego).
- Eva-Maria Hartmann, Cyfrowe przestrzenie komunikacji. Recepcja filmu na DVD – widz jako współautor?, [w:] Pogranicza audiowizualności, red. A. Gwóźdź, Universitas, Kraków 2010 (przekład z języka niemieckiego).
- Florian Krautkrämer, Poszerzenie strefy granicznej – paratekst w filmie, [w:] Pogranicza audiowizualności, red. A. Gwóźdź, Universitas, Kraków 2010 (przekład z języka niemieckiego).
- Joachim Paech, Niezwykły świat paratekstualności, [w:] Pogranicza audiowizualności, red. A. Gwóźdź, Universitas, Kraków 2010 (przekład z języka niemieckiego).
- Winfried Pauleit, Monitoring wideo i postnowoczesne podmioty. O skutkach działania maszyny produkującej obrazy w czasie przyszłym dokonanym, „Kultura Współczesna” 2009, nr 1 (przekład z języka niemieckiego).
Recenzje książek / Book reviews
- Uwznioślające kino peryferii, „Kwartalnik Filmowy” 2020, nr 112 [recenzja książki Marty Stańczyk Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w „slow cinema”].
- Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949-1991, „Ekrany” 2019, nr 51 [recenzja książki Andrzeja Gwoździa Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie 1949-1991].
- Domniemana niewinność, „Kwartalnik Filmowy” 2019, nr 105 [recenzja książki Patrycji Włodek Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro].
- Wszyscy jesteśmy migrantami, „Kwartalnik Filmowy” 2018, nr 104 [recenzja książki Pawła Mościckiego Migawki z tradycji uciśnionych].
- Polski film po niemiecku, „Kino” 2013, nr 9 [recenzja książki Der Polnische Film. Von seinen Anfängen bis zur Gegenwart pod redakcją K. Klejsy, S. Schahadat i M. Wach].
- Film w przebudowie, „Kino” 2010, nr 4 [recenzja książki Film als Baustelle. Das Kino und seine Paratexte/ Film Under Re-Construction. Cinema and Its Paratexts pod redakcją A. Gwoździa].