ZAKŁAD FILMOZNAWSTWA, SZTUK AUDIOWIZUALNYCH I ANTROPOLOGII KULTURY
serdecznie zaprasza na otwarte seminaria z cyklu Antropologia kultury i antropologia filmu
(pod kierunkiem dra hab. Zbigniewa Benedyktowicza, prof. ISPAN)
Seminaria odbywają się on-line na platformie Microsoft Teams (polecamy zainstalowanie dedykowanej aplikacji lub korzystanie z przeglądarki Microsoft Edge). Linki do spotkań będziemy umieszczać sukcesywnie poniżej, pod opisami wystąpień, na kilka dni przed wydarzeniem.
dr Ewa Fiuk
Migracje filmowe. Młodzi Polacy w Niemczech za i przed kamerą
- 13 stycznia 2021 roku (środa), godz. 12:00
Wśród żyjących w Niemczech twórców filmowych z tzw. tłem migracyjnym są również Polacy. To osoby, które w dzieciństwie (najczęściej w latach 90.) wyjechały z rodzicami do RFN na fali migracji zarobkowej, tam ukończyły szkoły filmowe i dziś realizują filmy. Wystąpienie będzie poświęcone częściowo ich twórczości. Dr Ewa Fiuk spróbuje odpowiedzieć na pytania: co charakteryzuje tę twórczość? Z jakiej perspektywy opowiadane są historie filmowe? Czego dotyczą? Druga część spotkania będzie poświęcona obrazowi Polaków – migrantów w filmach niemieckich i polskich reżyserów po 1989 r. Oba zjawiska łączy problem tożsamości i to on będzie stanowił trzon refleksji.
dr Tomasz Szerszeń
Kolor Historii
- 18 lutego 2021 roku (czwartek), godz. 12:00
Czy historia ma swój kolor? Jaką barwę ma katastrofa? I w jakim miejscu dyskurs historyczny i ten poświęcony barwom spotykają się z refleksją na temat fotografii? Wystąpienie łączy rozważania na temat użycia kolorów w twórczości ukraińskiego fotografa Borysa Michajłowa i ich historiozoficznej roli w refleksji nad schyłkową fazą ZSRR oraz latami transformacji, z pytaniem o „efekt Czarnobyla” w sowieckim i postsowieckim społeczeństwie, zwłaszcza w kontekście pytania o polityczną widzialność/niewidzialność radiacji.
dr Karolina Kosińska
Niemożliwa identyfikacja, czyli o relacji widza i bohatera w kontekście filmów Alana Clarke’a
- 17 marca 2021 roku (środa), godz. 12:00
Filmy Alana Clarke’a, brytyjskiego reżysera eksperymentującego z formułą realizmu społecznego, to filmy „chodzone” – głównym ich motywem jest postać w ruchu, w drodze. Właśnie postać, nie bohater, bo Clarke przekreśla psychologizm, idąc w stronę czystego behawioryzmu. Fabuła zostaje zredukowana do minimum, wyrugowana przez nieustający, czasem kompulsywny, czasem na wpół senny marsz postaci, uporczywe „krok za krokiem”. Rytmiczność i hipnotyczność kroków wpływają na widza nie tylko afektywnie, ale wręcz fizjologicznie. Czy w takiej sytuacji możliwa jest identyfikacja widza z bohaterem/postacią? Czy taką identyfikację można zastąpić cielesnym odbiorem kina?
mgr Grzegorz Nadgrodkiewicz
Pasja filmowa jako remake. O przetworzeniach toposu biblijnego na przykładzie „Zaćmy” Ryszarda Bugajskiego
- 14 kwietnia 2021 roku (środa), godz. 12:00
Tematem wystąpienia będzie refleksja nad sposobami transformowania toposu biblijnego w historii filmu w oparciu o analizę wybranych scen z „Zaćmy” (2016) Ryszarda Bugajskiego, zaś jej kontekstem – tradycja tak zwanego filmu pasyjnego (subgatunku w obrębie kina religijnego), który zasadza się na ponawianej ewokacji archetypowego obrazu Męki Jezusa Chrystusa i poddawaniu go rozmaitym artystycznym przetworzeniom w dziele filmowym. W takim ujęciu „Zaćma” może być postrzegana jako film, który w swej głębokiej, onirycznej warstwie narracyjnej jest swoistym remakiem tematu pasyjnego. Refleksji służyć będzie m.in. propozycja teoretycznego modelu wędrówki toposu Drogi Krzyżowej.
dr Beata Kosińska-Krippner
O strategiach wykorzystywania dokumentalności w filmach wybranych reżyserów
- 12 maja 2021 roku (środa), godz. 12:00
Tematem wystąpienia będzie dokumentalność w hybrydach faktualnych. Jak różni twórcy filmowi rozumieją dokumentalność (dokument pojmowany jako świadectwo, autentyk) i jak się to przekłada na konkretne produkcje? Krótki przegląd strategii wykorzystywania dokumentalności w filmie będzie pretekstem do przybliżenia twórczości Aviego Mograbiego i Jorge Sanjinésa oraz przyjrzenia się ich odmiennemu pojmowaniu kina politycznego.
prof. dr hab. Dariusz Czaja
Falując (kruche ramy świadectwa)
- 16 czerwca 2021 roku (środa), godz. 12:00
"Paterson" (2016), kameralne arcydzieło Jima Jarmuscha to opowieść o stwarzającej sile poezji. Poetycki umysł Patersona (kierowcy autobusu z Paterson) zanurzony jest w strumieniu rzeczywistości, w nieogarnionym, płynnym żywiole. Te jawnie buddyjskie rezonanse "Patersona" dochodzą do widza z pewnym opóźnieniem. Przy uważniejszym spojrzeniu widać wyraźnie, że film Jarmuscha to esencjalnie wschodnia (w szerokim rozumieniu słowa) opowieść: w istotnych punktach podszyta buddyjskim światoodczuciem narracja, osadzona w zachodnich realiach. Film opowiada o sile poetyckiego spojrzenia, o próbach zobaczenia świata w jego nieuprzedmiotowionej, niezapośredniczonej przez doraźne interesy postaci. Jest pochwałą poezji jako bezinteresownej formy bycia-w-świecie. Co ciekawe: dokładnie tym samym jest film Jarmuscha. Jego pozbawiona niemal akcji, niespieszna, kontemplacyjna forma zmierza w tym samym kierunku. Mówiąc inaczej: film, który w swoim zasadniczym wymiarze opowiada o poezji, sam staje się poezją.
Polecamy obejrzenie filmu przed spotkaniem na jednej z platform streamingowych.